Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/58

– 12 –

prawek, co pociąga za sobą późniéj szkodliwsze skutki i prędsze zniszczenie kotła.
 Najtrudniejsze jednakże zadanie, przedstawiają w budowie kotły dla maszyn przenośnych czyli lokomobil i parowozów. Wszystkie części składowe muszą tu jak najmniejszą przestrzeń zajmować, nic niepotrzebnego nie posiadać, a przytem produkować wielką ilość pary. Z tych przeto powodów, używa się do ich budowy jak najtrwalszych materyałów i jak najlepszych robotników. Kocioł więc taki jest drogi.
 Kotły parowe budują się pospolicie z blachy żelaznéj dwa razy walcowanéj, którą huty żelazne, fabrykom maszyn w arkuszach czyli w taflach dostarczają.
 Przystępując do budowy kotłów, przedewszystkiém znaczą się czyli markują blachy i pod maszyną do przebijania dziurują; daléj na walcowni odpowiednio wyginają, następnie nitują, a w końcu, na złożeniach czyli wekslach sztamują czyli uszczelniają.
 Próbowano także używać do budowy kotłów oprócz żelaza kutego i innych materyałów, np. żelaza lanego, miedzi, mosiądzu, a ostatniemi czasy i stali.
 Doświadczenie jednak przekonało, że do budowy kotłów parowych, najlepszymi materyałami są: żelazo kute, miedź i stal. Miedzi używa się przy budowie ognisk na parowozach, z powodu swojéj miękkości, gibkości przy krępowaniu brzegów i z powodu wielkiéj zdolności przepuszczania cieplika, który to materyał dla po wyższych swoich przymiotów, oddaje przemysłowi większe usługi, aniżeli żelazo kute. Wytrzymałość jednak żelaza i stali w rozmaitych temperaturach, jest większa aniżeli innych metali, a przy dobrych przymiotach, czystości arkuszy i odpowiedniéj ich grubości, można tym materyałom przy budowie kotłów z pewnością ufać.
 Arkusze znajdujące się nad rusztem t. j. nad najsilniejszym płomieniem, powinny być dawane z jak najlepszego mate-