Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/57

– 11 –

10. Co to są kotły parowe i jakie są najwięcej używane?

 Kotły parowe są to naczynia metalowe, w których się woda ogrzewa i w parę zamienia. Powinny więc być takie naczynia wodo i parotrwałe, t. j. nieprzepuszczać ani wody ani pary. Budując kocioł trzeba miéć na względzie pewien czas oznaczony, w którym musimy wyprodukować oznaczoną i potrzebną ilość pary, przy jak najmniejszém zużyciu materyału opałowego. Ażeby ten cel osiągnąć, taki buduje, się kocioł, któryby miał dostateczną powierzchnię ogrzewalną. Ognisko jego powinno być jak najlepiéj urządzone, blacha powinna mieć przepisaną grubość, aby się ciśnieniu pary, wody i powietrza opierać mogła; żądamy daléj od kotła: aby nie był drogi i na długie lata wystarczył. Jeżeli do tych warunków jeszcze przestrzeń i ciężar wliczymy, przekonamy się z łatwością, że zbudowanie prawdziwie dobrego kotła, jest dosyć trudném dla konstruktora zadaniem.
 Przy maszynach stałych, łatwo jest wyrachować wielkość jaką należy dać kotłowi, mającemu w danym czasie pewną i oznaczoną ilość pary wyprodukować. Daje się mu bowiem jak największą powierzchnię ogrzewalną; urządza się dobrą murowaną kotlinę, przez co zapobiega się wszelkim możliwym stratom cieplika przez promieniowanie; daje się ciągom i kominowi najodpowiedniejsze rozmiary; można tu także napotkać nieraz urządzenie, gdzie używa się jak najtańszego materyału opałowego, a do zasilania kotła wody gorącéj, ogrzanéj już prawie do stopnia wrzenia. Ale daleko jest trudniéj warunki powyżéj rzeczone, zachować na statkach parowych, gdzie kocioł i maszyna parowa, bardzo mało miejsca zajmować mają i których ciężar nie powinien być zbyt wielki aby się statek nie zanurzał głęboko. Z powodu więc takich ograniczeń, do opalania kotłów statkowych, można tylko używać najlepszego materyału, np. koksu, dobrego węgla kamiennego, lub suchego drzewa; nie można tu także liczyć na długotrwałość kotłów, których praca jest zwykle wysilona, nie pozwalająca przedsiębrać małych i częstych po-