Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/508

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
– 462 –

Można powiedzieć, że zwrotnice w pewnym względzie są lepszymi przyrządami, aniżeli tarcze obrotowe i wózki suwane, ponieważ użyć się dają tak dla pojedyńczych wagonów, jako i dla całych pociągów; gdy jednak tego rodzaju przyrządy wymagają wiele miejsca, przeto nie wszędzie użyć ich można.
Konstrukcya zwrotnic jest niezmiernie ważném zadaniem dla dróg żelaznych, gdyż na ich dokładności polega pewność i bezpieczeństwo ruchu.
Jak drogi dla statków wodnych i gościńce dla zwyczajnych wozów, przecinają się w rozmaitych kierunkach, tak samo przecinać się muszą pod rozmaitymi kątami i koleje żelazne. Takie przecięcia czyli krzyżowania się kolei, dają się uskutecznić za pomocą tak zwanych rozjazdów. Zwrotnice i rozjazdy są w ścisłym ze sobą związku, jak to niżej obaczymy.

Fig. 173.
separator poziomy

Wyobraźmy sobie dwie koleje ab i cd (figura 173) i AA i BB (figura 174) równolegle obok siebie biegnące, połączone trzecią koleją fg i BED, lecz w ten sposób zakrzywioną, że pociągi z łatwością mogą zwracać swój kierunek, czyli przenosić się z jednéj linii na drugą; dla tego ta linia krzywa nazywa się zwrotnicą. Teoretycznie i ściśle rzecz biorąc, taka koléj krzywa powinna się składać z dwóch łuków (stanowiących część okręgu koła) stykających się z sobą w środku między kolejami.