lub całości, ale oprócz tego wydzielić jeszcze z niego wszelkie obce i szkodliwe żelazu pierwiastki.
Pomiędzy żelazem zupełnie ogołoconém z węgla a stalą, znajduje się jeszcze materyał pośredni z ¼ % węgla, stanowiący żelazo drobno-ziarniste. Materyał bardzo użyteczny do fabrykacyi szyn, gdyż z powodu własności łatwego szwejsu, obok dostatecznéj twardości oraz zbitości, kwalifikuje się szczególniéj na głowy szyn.
Do fabrykacyi stali należy wybierać tylko najczystsze gatunki surowcu, zawierającego mangan; gdy do fabrykacyi żelaza, można używać mniéj czystych gatunków surowcu.
Do fryszowania bessemerowskiego, podług dzisiejszego stanu tego processu, można tylko szarego używać surowcu, czy to chcemy produkować stal, czyli téż żelazo. Że zaś siwy surowiec jest droższy, ponieważ produkeya jego w wielkich piecach odbywać się może tylko przy większym przystępie ciepła i przy większym wydatku paliwa, dla tego téż stal Bessemera, nie jest wiele tańszą od stali wyrabianéj w piecach pudlowych, z czystego i białego surowcu [1].
Oprócz stali pudlowéj i bessemerowskiéj jest jeszcze trzeci gatunek stali lanéj, tak zwana: stal lana tyglowa. Do fabrykacyi tego rodzaju stali, używa się albo stali cementowéj, albo pudlowéj, lub nakoniec stali Bessemera. Przez dobre rozsortowanie i przetopienie powyższych gatunków stali w tyglach ogniotrwałych z dodatkiem manganu, otrzymuje się materyał szczególnéj zbitości i jednostajności, którego użyciu na szyny, stawia jedynie przeszkodę jego wysoka cena.
Nie należy tu przemilczeć, że od wielu lat, znany wynalazek austryackiego pułkownika Uchatiusa, wyrabiania stali lanéj przez przetapianie surowcu i żelaza kutego w tyglach ogniotrwałych;
- ↑ Obacz w Przeglądzie Technicznym warszawskim z r. 1867, na str. 193 i następnych: obszerny artykuł z rysunkami p. Karola Szokalskiego inżyniera górniczego, pod tytułem: „Otrzymywanie stali sposobem Bessemera.“
