Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/483

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
– 437 –

Co do długości szyn, to w Anglii i na stałym lądzie, koleje żelazne używają szyn trojakich:
1)   5 Yardowych (15 stóp angielskich).
2)   6 Yardowych (18 stóp ang.)
3)   7 Yardowych (21 stóp ang.).
Na zebraniu techników dróg żelaznych, w Monachium w miesiącu wrześniu 1868 roku odbytém, kwestya: „Jak długie powinny być szyny i z jakich powodów“ ściśle była rozbieraną i po licznych dyskusyach zgodzono się (chociaż nie ogólnie): aby długość szyn znajdowała się w granicach 6,5 do 7 metrów, czyli 21,125 do 22,75 stóp angielskich.

174. Z jakiego materyału wyrabiają się szyny, jak się produkują, próbują i odbierają?

Materyał, z którego wyrabiają się szyny dla kolei żelaznych są: żelazo kute i stal, lub téż oba te materyały razem.
Żelazo kute i stal otrzymują się z surowcu wprost lub téż jak przy fabrykacyi stali, najprzód otrzymuje się żelazo kute, a po wykuciu lub wywalcowaniu onego w cieńkie sztaby, takowe sztaby przez długie żarzenie czyli gliowanie w proszku węgla drzewnego, zamieniają się na stal; taki sposób postępowania zowiesię cementowaniem, zaś taka stal zowie się stalą cementową.
Żelazo surowe czyli surowiec, jest połączeniem 2½ do 5 procentów węgla z czystém żelazem, obejmującém jeszcze inne obce części w mniejszéj lub większéj obfitości.
Surowiec otrzymany w wielkich piecach z rudy żelaznéj, podług wejrzenia odłamu, dzieli się na 3 kategorye, mianowicie: na surowiec siwy, biały i półbiały. Te 3 kategorye dzielą się znowu na liczne podkategorye, lecz nie wielkiego znaczenia.
W surowcu białym, węgiel połączony jest chemicznie z żelazem. Surowiec siwy posiada tylko ½ do 1% węgla chemicznie z nim połączonego, a reszta węgla przedstawia się jako grafit nie połączony z żelazem. Surowiec półbiały, stanowi przejście pomiędzy surowcem siwym i białym.