Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/449

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
– 403 –

hingtonem. Myśl do zbudowania swego telegrafu powziął on na okręcie Sully, wracając z Europy do. Ameryki, jak sam opisuje. Od téj chwili weszły już telegrafy elektromagnetyczne na właściwą drogę, a imię Morsego powtarzane jest dziś przez każdego, kto tylko z nauką i telegrafami elektrycznymi ma do czynienia, gdyż jego aparaty telegraficzne są dziś w powszechném użyciu.

165. Na czém polega działanie telegrafów elektrycznych?

Na własności, jaką żelazo posiada, iż staje się magnetyczném, gdy płyn elektryczny krąży około niego. Obwinąwszy np. kawałek żelaza drutem i puściwszy po nim prąd elektryczny albo galwaniczny, to ów kawałek żelaza stanie się przez to magnetycznym i takiéj własności nabywa, że z pewnéj odległości przyciąga inny kawałek żelaza, nazywany kotwicą.
Dla wydobycia elektryczności tego rodzaju, z któréjby korzystać można było w telegrafii, używa się bateryi galwanicznéj. Jeżeli obadwa końce bateryi, biegunami zwane, z końcami owego obwiniętego drutu zetkniemy, to kotwica natychmiast przez żelazo namagnesowane, przyciągniętą zostanie. Skutkiem więc takiego, w każdéj odległości wywołanego dowolnego ruchu, jesteśmy w możności rozmaite znaki wykonywać, to jest, robić uderzenia w dzwonki, wytłaczać pewne znaki na pasku papieru za pomocą przyrządu zegarowego, lub téż posuwać skazówkę na tarczy opatrzonej głoskami; albowiem ilekroć razy zetkniemy bieguny bateryi z drutem komunikacyjnym,, czyli z przewodnikiem, tyle razy w drugim jego końcu przyciągnięta zostanie kotwica, i tak długo w takim zatrzyma się stanie, jak długo będzie trwało zetknięcie.
Ile więc razy otwieramy komunikacyę bateryi z drutem, o tyle głosek przesunie się skazówka na drugiéj stacyi, tyle zro-