Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/447

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
– 401 –

nych silników, jest daleko kosztowniejszą od siły maszyn parowych. Ostatniemi czasy we Francyi, w Anglii i Ameryce, znowu zwrócono uwagę na siłę elektromagnesów, i budują tam dziś wiele maszynek małych, do poruszania maszyn do szycia służących; lecz zdaje się: iż maszyny tego rodzaju, szczupłych swoich granic nie zdołają chyba przekroczyć.

164. Jakie były piérwsze początki telegrafów galwanicznych i elektromagnetycznych?

Po odkryciu elektryczności galwanicznéj, piérwszy Samuel Tomasz Sömmering, 1809 r. urządził aparat telegraficzny, którym za pomocą rozkładu wody (na kwasoród i wodoród) prądem galwanicznym płynącym po drutach, mógł pewne znaki przesyłać. Zastósował do swojego aparatu drutów 27, tj. tyle, ile jest głosek w alfabecie i każde dwa druty związał za pomocą pewnéj klawiatury, z biegunami stosu Volty. Na oddalonéj stacyi, znajdowała się w zbiorniku wody szklaneczka, umieszczona po nad pozłoconym końcem każdego drutu, napełniona wodą i odwrócona dnem w górę. Jak tylko za przyciśnięciem klawisza, łańcuch zamknięto, natychmiast w dwóch szklaneczkach oznaczonych literami, na stacyi odległéj, nastąpiło tworzenie się gazów i tym sposobem telegrafowano naraz dwie litery, z których ta była zawsze piérwszą, przy któréj się tworzył wodoród. A ponieważ przy rozkładzie wody, zawsze tworzy się dwa razy więcéj wodorodu niżli kwasorodu, przeto pomyłka w porządku liter nie mogła mieć nigdy miejsca. Zdaje się także, iż Sömmering powziął piérwszy myśl powlekania drutu rozczynem kauczuku, dla przeprowadzenia go pod wodą.
Schweiger zastósował tylko dwa druty, i dawał niemi wszystkie znaki; ale użył do tego dwóch stosów Volty, rozmaitéj mocy. Pracowali także nad tego rodzaju telegrafami: professor Coxe w Filadelfii (1810), Edward Davy (1833), Baags (1841), Bain (którego telegrafów używano w Anglii i Ameryce), Bakewell

28*