Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/446

– 400 –

stałyby się magnesami stałymi, do celów telegraficznych zupełnie nie przydatnymi.
 Zdolność magnesowania spirali drutowéj, wzmaga się w miarę liczby zwojów i w miarę zwiększania się siły prądu elektrycznego; można więc powiększyć magnetyzm przez pomnożenie zwojów i wzmocnienie prądu elektrycznego. Iloczyn wypadający z pomnożenia mocy prądu, przez liczbę zwojów drutowych, nazywa się siłą magnesującą spirali. Szerokość zwojów nie ma żadnego wpływu na magnetyzm. Ale każdy pręt żelazny ma swoje maximum magnetyzmu, czyli swój stan nasycenia, którego przekraczać nie może; bardzo cienkie pręty nasycają się prędko.
 Siła przyciągania, przy bezpośredniém zetknięciu się kotwicy z magnesem, zależy z jednéj strony, od siły magnetyzującéj spirali; z drugiéj strony, od rozmiarów podkowy ii. W ogólności, siła przyciągania wzmaga się w miarę zwiększania się massy kotwicy, i zbliża się wtedy do maximum, gdy massa kotwicy równa się massie elektromagnesu.
 Elektromagnesy przy grubości ramion 8 do 10 centymetrów, a 30 do 40 centymetrów długości, mogą dźwigać przeszło 2000 funtów. Elektromagnes po przerwaniu prądu, nie utrącą zupełnie swego magnetyzmu, dópóki kotwica pozostaje w zetknięciu z podkową, lecz dopiéro wtedy, kiedy oddalimy kotwicę.
 Ponieważ przez proste zamykanie i otwieranie elektrycznego łańcucha, można sprawiać silne przyciąganie i odpychanie kotwicy żelaznéj, niektórzy przeto fizycy starali się koniecznie utworzyć tym sposobem nową siłę poruszającą. Piérwsze elektromagnetyczne silniki urządzili: Dal Negro w Padwie (1834) i Jacobi w Petersburgu (1834); następnie zajmowali się tym wynalazkiem: Wagner, Stöhrer, Page i inni, nie doprowadziwszy go jednak do żadnego praktycznego wypadku. Wielkie nadzieje jakie obudziły z początku te elektryczne motory, rozchwiały się bardzo prędko, jak tylko napotkano na trudności niemożliwe do usunięcia i kiedy się przekonano, że siła elektromagnetycz-