doświadczeń, iż tak woda jak i ziemia, są przewodnikami elektryczności. O zużytkowaniu przewodnictwa ziemi do celów telegraficznych, zdaje się myślał piérwszy Fechner w Lipsku; lecz professor Steinheil w r. 1838, używając szyn kolei żelaznych jako przewodnika powrotnego, pierwszy zauważył: że prąd bardzo łatwo przechodzi do ziemi i wpadł na pomysł użycia ziemi, jako przewodnika zwrotnego.
Jak widzimy, obiedwie elektryczności, to jest elektryczność tarcia i galwaniczna, są właściwie tylko jedną i tą samą elektrycznością. Elektryczność tarcia posiada wielkie natężenie, a po uprowadzeniu jéj może być znowu obudzona przez nowe tarcie; galwaniczna zaś ma natężenie słabsze, ale uprowadzony płyn zastępuje się tu natychmiast przez nowe zetknięcie.
Natężenie prądu mierzy się za pomocą reometru, a przeważnie za pomocą Voltametru, bussoli stycznych, bussoli wstaw i magnetometru [1].
Niektóre kruszce żelazne posiadają własność przyciągania do siebie żelaza i innych ciał; a np. opiłki żelazne i drobne kawałki żelaza po przyciągnięciu zatrzymują na sobie. Takie magnetyczne kruszce żelazne, nazywają się magnesami naturalnymi. Lubo nie każdy kruszec żelazny jest z natury swojéj magnetycznym, można go jednak choć na pewien czas magnetycznym uczynić, a stal można nawet na magnes stały zamienić. Takie sztuczne magnesy, mogą mieć dowolną formę i wielkość.
Końce magnesu które najsilniéj przyciągają do siebie żelazo, nazywają się biegunami magnetycznymi. Pomiędzy tymi bie-
- ↑ Obacz opis tych przyrządów w dziełku: Katechismus der elektrischen Telegraphic, von L. Galle. Leipzig, 1870, str. 74.
