Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/441

– 395 –

można było znowu podnieść i oczyścić. Daje się także niekiedy obrączce cienką powłokę z szlachetnego i z trudnością zniedokwaszającego się metalu.
 Cylindry węglowe wyrabiają się w sposób następujący: dobry koks sproszkowany i za pomocą smoły z węgla kamiennego na plastyczną massę zamieniony, wytłacza się w formach mosiężnych, suszy się dni kilka w przestrzeni zamkniętéj pieca żarzącego czyli glijowego, chroniąc jednak węgiel od bezpośredniego zetknięcia się z płomieniem; wypala się mocno, z początku słabym płomieniem, powoli jednak doprowadza się płomień do białości; po upływie 6–8 godzin wygasza się ogień, a węgle wypalone wyjmuje dopiero po zupęłném wystudzeniu pieca. Takie same przymioty co węgiel w taki przyrządzony sposób, ma także i węgiel osadzony na dnie retort przy fabrykacyi gazu oświetlającego, który jednakże z powodu swojéj twardości, z trudnością tylko daje się obrabiać.
 Cynk używany w bateryach elektrycznych, w czasie lania albo walcowania, nie powinien w sobie zawierać cyny, ani ołowiu, ale przed użyciem, zwykło się takowy powlekać cienką warstewką rtęci przez potarcie, lub téż przez zanurzenie go w niéj. Cylindry żelazne amalgamowane, dają także prąd bardzo silny i jednostajny, a są dwa razy tańsze od cynkowych.
 Bateryę ziemską tworzą dwie płyty, miedziana i cynkowa, umieszczone zwykle w ziemi, w pewnéj od siebie odległości, których płyn łączący, stanowi naturalna wilgoć ziemi. Zakopawszy w pewnym punkcie głęboko pod powierzchnią ziemi płytę miedzianą, a na drugim punkcie płytę cynkową tak, że obiedwie znajdują się zawsze wilgotnemi, i połączywszy je po nad ziemią metalowym (żelaznym lub miedzianym) odosobnionym (izolowanym) drutem: to pomiędzy obiema płytami, obudzi się ciągły i nieustający prąd elektryczny.
 Elektryczność ziemska poznaną już była w r. 1746 przez Winklera, a Watson przekonał się również w skutek różnych