dobrze zastępuje. Niezmiernie ważną jest rzeczą, używać zupełnie czystego smaru; smar bowiem zanieczyszczony piaskiem lub kwasami, uszkadza powierzchnie tarcia.
Do smarowania szybko obracających się osi przy parowozach i wagonach, ze względu na oszczędność, używa się dzisiaj trojakiego rodzaju smarów, a mianowicie: stałych, ciekłych i zupełnie płynnych [1].
Już około r. 1834 koleje angielskie zaczęły używać stałego smaru, składającego się: z łoju, oleju i siarki; także z łoju i rybiego tranu, a częstokroć i samego łoju. Środek ten smarowniczy skutkiem szybkiego obrotu osi, rozgrzewa się do tego stopnia w maźnicach, że staje się płynnym i powoli przez ściekanie, udziela się czopom osi.
Na kolejach rządowych austryackich, używany stały smar składa się z łoju, oleju i domieszanego starego smaru; ten ostatni oczyszcza się wprzódy przez przetopienie. Skład owych smarów jest trojaki, to jest do trojakiéj temperatury, czyli pory roku zastósowany, czyli że smary dzielą się na zimowe od 16 listopada do 16 marca; na smary wiosenne i jesienne (tegoż samego składu) od 16 marca do 15 maja, i od 16 września do 15 listopada; i na smary letnie, tj. od 16 maja do 15 września.
Stosunek mieszaniny jest następujący:
| Łój. | Oléj | Stary smar. | |
| Smar zimowy | 100 | 20 | 13 |
| Smar wiosenny i jesienny | 100 | 10 | 10 |
| Smar letni | 100 | 1 | 10 |
- ↑ Do tych 3ch rodzajów smarów, używa się trojakiego gatunku maźnic, o których była mowa w rozdziale II. str. 214.
