Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/352

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
– 306 –

kim razie, samą, tylko maszynę z tendrem, odczepioną od pociągu, należy pod kran podprowadzić.
Ponieważ podczas postoju, maszynista i palacz zajęci są rewizyą maszyny, powinni się zatém tak urządzić, aby wtedy nie było potrzeby palić pod kotłem, a przez to czasu marnować.
Na stacyach pośrednich, przez które tylko się przejeżdża, uważać należy, ażeby w pociągu podczas chwilowego przystanku, wagony nie uderzały o siebie, stawanie więc ma być jednostajnie opóźniane; ruszanie z miejsca powinno się także powoli zwiększać i dopiero wyjechawszy na otwartą drogę, normalna szybkość może być znowu nadaną maszynie.

107. Czém się smarują maszyny, ilorakie są rodzaje smarów i z czego się takowe składają?

Bardzo długo z początku, używano tylko oliwy do smarowania maszyn i wagonów, ponieważ ona jedna posiada przymioty, jakich inne smary nie mają; wysoka jednak cena, wstrzymała jéj powszechne użycie. Te jéj dobre przymioty polegają na bardzo małej ilości wolnych kwasów olejnych i pierwiastków białkowych szlamistych, znajdujących się w jéj składzie; jak również na powolnem krzepnięciu, na umiarkowanym stopniu przylegania i na nieposiadaniu w swym składzie żadnych kwasów mineralnych. Z tych to powodów, przez długi bardzo czas, używano tylko oliwy na drogach żelaznych. Ponieważ jednak oléj rzepakowy jest o wiele tańszym, wyrugował więc oliwę prawie ze wszystkich kolei żelaznych i dzisiaj używaną jest tylko do smarowania delikatnych części maszyn.
Do smarowania cylindrów i tłoków, używa się łoju, gdyż ten w miarę zwiększania się chyżości tłoka, a tém samém większego rozgrzewania się cylindra, coraz staje się płynniejszym. Cylindry smarują się tylko przed uruchomieniem maszyny, w czasie bowiem jazdy, para wilgotna najlepszy nawet smar, bardzo