Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/346

– 300 –

kowy stan wody w kotle. Paliwa dodaje się wtedy, kiedy się dolna jego warstwa dopala, a zasilanie kotła wodą wtedy następuje, kiedy się wzmaga prężenie pary. Jeżeli ogień został przytłumiony przez dodanie świeżego paliwa, lub téż jeżeli paliwo nie jest dobrém i nie rozpala się prędko, podnosi się ciąg za pomocą przymykania dmuchawki.
 Aby maszynista mógł ciągle z równą szybkością przebywać odległość od stacyi do stacyi, dzieli sobie czas na to przeznaczony na drobniejsze przedziały, i stara się te kawałki drogi w stosownym czasie przejechać. Zasilanie kotła wodą powinno być o ile można nieprzerywaném; a że kocioł całkowitego działania przyrządów zasilających nigdy nie wymaga, reguluje się więc przypływ wody tym sposobem, że się nie otwiera kurków całkowicie. Przy zasilaniu, na to szczególniéj uważać potrzeba, aby wody w kotle nie było ani za wiele ani za mało.
 Obniżenie się wody pod jéj przepisaną granicę, czyli pod linię ogniową, spowodować może eksplozyę kotła, a to przez odsłonięcie powierzchni ogrzewalnéj, t. j. podniebienia i rurek płomiennych: za wysoki zaś stan wody, powoduje zmniejszenie się przestrzeni parowéj, tworzenie się mokréj pary, a skutkiem tego rozsadzenie cylindrów. Wywiązywanie się mokréj pary, można poznać po tém, że para wychodząca tak klapami bezpieczeństwa jako i kominem, jest koloru białego, a zatem nic jest czystą parą, ale pomieszaną z wodą; albowiem sucha para, ma zawsze błękitną barwę.
 W czasie jazdy, może maszynista szybrami nadawać parze różny stopień ekspansyi: im bieg pociągu ma się odbywać zwiększą chyżością, tém ekspansya powinna być słabszą; im zaś ruch ten ma być wolniejszym, tém ekspansya powinna być większą. Przez ekspansyę oszczędza właściwie maszynista parę, wodę i paliwo.
 Palacz, bez wiedzy i rozkazu maszynisty, nie powinien sam paliwa dodawać. Wrzucanie materyału opałowego, powinno