Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/303

– 257 –

 Przy użyciu dwóch stawideł, górne czyli ekspansyjne, łączy się za pomocą drążka wraz z mimośrodem wstecznym w oddzielnéj kulisie i dlatego jadąc naprzód, robi się ruch wprost przeciwny ruchowi głównego stawidła, a tym sposobem otrzymuje się ekspansyę odpowiedniém nakrywaniem i otwieraniem kanałów stawidła rozdawczego. Ponieważ przez posunięcie kulisy, oddala się główne stawidło od mimośrodu przodowego, a zbliża się do mimośrodu wstecznego i odwrotnie, zatém w każdej chwili można zmieniać drogę stawidła, a tém samém i działanie czyli skutek ekspansyi. To samo osiągnąć można, przez przesunięcie drugiéj kulisy przy stawidle ekspansyjném. Przesuwanie obu kulis, uskutecznia maszynista za pomocą dwóch oddzielnych lewarów; lecz przy maszynach nowych urządza się zwykle zmienną ekspansyę, za pomocą jednego tylko stawidła i kulisy Stefensona.
 Działanie części ruchomych, czyli pracujących. Ruch tłoka prostolinijny tam i nazad, oddaje się na zewnątrz cylindra, za pomocą trzona tłokowego. Trzon tłokowy utrzymuje się w ruchu prostolinijnym, za pomocą krzyżulca, w tak nazwanym przewodniku. Trzon korbowy zawieszony jednym końcem w krzyżulcu, a drugim na korbie, przemienia ruch prostolinijny krzyżulca na ruch obrotowy osi i kół pociągowych, umieszczonych na téjże osi. Ale na tych kołach pociągowych i na osi, cała maszyna ze swoją ramą spoczywa, a przeto przez samo działanie pary, odbywa się w opisany sposób posuwanie parowozu.
 Zasilanie kotła. Odebrana i zniszczona woda przez wyparowanie, oddaje się napowrót kotłowi znowu w stanie ciepłym, za pomocą pomp tłoczących, albo téż smoczków Giffarda. Przy użyciu pomp tłoczących, woda pompuje się do kotła, tylko podczas ruchu parowozu; lecz jeżeli chcemy zasilać kocioł i podczas spoczynku maszyny, to parowóz musi mieć jeszcze jednę pompę, poruszaną za pomocą oddzielnéj maszynki