Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/277

– 231 –

maszynisty umieszczoną, przezco kocioł mógł daleko niżéj ustawić, środek jego ciężkości znacznie opuścić, a tém samém i stałość maszyny zwiększyć.
 Krzywizny kolei żelaznéj, wielki mają wpływ na rozpołożenie osi, i one głównie decydują o odległościach punktów podpory pomiędzy sobą. Gdyby koléj żelazna poprowadzoną była wszędzie w kierunku linii prostéj, to maszyny i wagony nie potrzebowałyby stożkowych obręczy, a śladokręgi przystawałyby dokładnie do obydwóch szyn kolei. Ale rzecz się ma inaczéj. Kolej posiada krzywizny o większym lub mniejszym promieniu, który do 250 metrów na zwyczajnych kolejach dochodzi, a czasem jak np. na stacyach l50 metrów nie przenosi. Te więc krzywizny stawiają przeszkody swobodnemu ruchowi maszyn. Koniczna forma obręczy, między innymi przymiotami swemi, służy także do zniweczenia w pewnym stopniu skutków siły odśrodkowéj, która usiłuje maszynę wyrzucić ku stronie wypukłéj łuku; śladokręgi bowiem (Spurkränze), stykając się z krawędziami szyn, wyrzuceniu maszyny zapobiegają. Śladokręgi kół winny być w takich odległościach między sobą ustawione, aby prostokąt utworzony przez punkta podpory maszyny, mógł być zawsze pomiędzy szyny wsunięty; z tych przeto i innych powodów, ododległość pomiędzy zewnętrznemi osiami, nie może pewnych dozwolonych granic przekraczać. Z tego więc cośmy tutaj powiedzieli, łatwo wywnioskować, dlaczego kołom zewnętrznym nie można dawać bardzo wielkiéj odległości. Odległość ta jest bardzo rozmaita. Przy maszynach Stephensona z r. 1832, osi były tylko odległe od siebie na 1,53 metra, gdy przy dzisiejszych maszynach Cramptona, odległość ta 4,86 metrów wynosi; wszakże możemy powiedzieć, że odległość ta jest cokolwiek przesadzoną.
 Można wtedy zwiększyć odległość osi zewnętrznych, jeżeli oś tylna znosi ciężar bardzo mały, i gra tylko rolę podrzędną. Maźnica ma tyle miejsca wolnego, że oś na krzywiźnie może się cokolwiek poddać w kierunku pionowym, a maszyna sześcioko-