Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/249

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
– 203 –

Cena takiego koła wynosi 9 do 11 rubli za centnar; zatém za dwa koła z osią stalową laną wagi 1400 funtów, wypada 154 rubli.
Fabryka Alfreda Kruppa w Essen, od pewnego czasu zajmuje się również wyrabianiem kół stalowych.

79. W jaki sposób budują się koła tarczowe drewniane, z piastą żelazną laną i obręczą kutą?

Zastósowanie na drogach żelaznych kół z drewnianemi szprychami i drewnianym obwodem, z piastą żelazną laną i obręczą kutą, datuje się od pierwszych zawiązków kolei żelaznych, których oprócz kół żelaznych lanych, powszechnie wtedy używano.
W roku 1838, koléj Brunświcko-Harzburgska otrzymała cały pociąg osobowy z fabryki Daviesʼa z Dublina, opatrzony tego rodzaju kołami, które obok dawniejszych żelaznych kutych, skutkiem swéj lekkości, taniości i małego hałasu, tak wielkie obiecywały korzyści, że inżynier Chillingworth zarządził fabrykacyę takich kół na wielką skalę, w warsztatach drogi żelaznéj w Brunświku. Długi czas innych kół tam nie używano, lecz jakkolwiek z początku okazały się bardzo praktycznemi, jednak pokazało się późniéj, że skutkiem zsychania się drzewa, luzowały się szprychy drewniane, pomimo silnego związania ich z obwodem dzwonowym, przez co obręcze stawały się także luźnemi i nieokrągłemi; musiano je więc częściéj otaczać niż kute, a w następstwie tych niedogodności, koła drewniane okazały tylko połowę téj użyteczności, jaką koła żelazne kute przedstawiały.
Rzeczywiste dopiéro ulepszenie kół drewnianych zaprowadził p. F. Busse, pełnomocnik drogi żelaznéj Lipsko-Drezdeńskiéj, który w r. 1844 polecił po raz pierwszy wykonać koła z pełną tarczą drewnianą, koła tak zwane antiwibracyjne, w których tarcza drewniana z 16-tu wycinków złożona, tylko sztorcem sty-