Koła szalowe żelazne lane, używane są szczególniéj na drogach żelaznych amerykańskich i austryackich; na tych ostatnich jednakże tylko pod wagonami towarowymi, nie posiadającymi hamulców. Węglarki żelazne bezhamulcowe, na drogach żelaznych Warszawsko-Wiedeńskiéj i Bydgowskiéj, zbudowane w fabryce Karola Schmidta w Wrocławiu, oraz podobneż węglarki żelazne na drodze żelaznéj Warszawsko-Terespolskiéj, zbudowane w fabryce machin Andrzeja hr. Zamoyskiego i Sp. w Warszawie w r. 1867, posiadają koła szalowe żelazne lane, pochodzące z fabryki Ganza.
Koła szalowe amerykańskie pod wagonami mają, zwykle średnicę 0,76 do 0,90m, a wagę 450 do 480 funtów celnych; cena ich wynosi około 20 rubli za sztukę. Takie koła w Ameryce używane są i pod wagonami osobowymi; przekładają je nad kute, w czasie bowiem mrozów, nie pękają tak często jak te ostatnie.
Upowszechnienie się kół szalowych na drogach żelaznych austryackich, szwajcarskich, na niektórych niemieckich i w Królestwie Polskiém, zawdzięczyć należy głównie staraniom właścicieli dwóch specyalnych odlewni, mianowicie: A. Ganz’a w Budzie na Węgrzech i H. Gruson’a w Bukau pod Magdeburgiem. Ganz rozpoczął fabrykacyą swoich kół szalowych wr. 1853 i od tego czasu do końca roku 1870, dla kilkudziesięciu kolei, wyprodukował ich przęsło 200,000.
Jeżeli sprężystość kół amerykańskich ma być doskonalszą od kół Ganz’a i Gruson’a, ża to trzeba przyznać, że konstrukcya kół tych ostatnich fabryk, a osobliwie téż najnowszych kół Ganz’a, jest racyonalniejszą od amerykańskich.
Użycie wszakże tych kół na kolejach europejskich, nie dosyć się dotąd upowszechniło ; bardzo wiele dróg żelaznych, nie używa ich przy pociągach osobowych, idących z wielką prędkością; albowiem koła tego rodzaju, posiadają bardzo małą wytrzymałość boczną, i nie znoszą działania hamulców; gwałtowne
Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/243
Ta strona została przepisana.
– 197 –
