To samo zjawisko okazują wprawdzie osi żelazne, jak również ze stali pudlowéj, ale w daleko późniejszym czasie. Podczas otaczania osi, zaraz wychodzą na wierzch niejednostajności materyału; dlatego doświadczony tokarz, z zachowania się osi w czasie otaczania, może na pewno wnioskować o naturze materyału, nóż bowiem tokarski na twardych miejscach, bierze wiór daleko cieńszy, niż na miejscach miękkich.
Oprócz tego, jeżeli materyał jest w całéj długości osi dobry i jednostajny, w czasie toczenia, wiór przedstawiać będzie długi skręt, na podobieństwo długiego loku; a otaczając oś ze stali lanéj, wiór bardzo nawet cieńki, powinien powyższą własność przedstawiać.
Dobroć osi stalowych dochodzi się. jeszcze w taki sposób, iż pewną część powierzchni osi, polewa się kwasem: im materyał jest jednostajniejszym, tém ślad czyli rysunek na powierzchni bejcowanéj, pozostanie mniejszy. Dla stanowczego jednak przekonania się o wytrzymałości i dobroci dostawionych osi, należy kilka sztuk przełamać, a jeżeli się żadne fugi szwejsowe i żadne rysy nie pokażą, a przy osiach ze stali lanéj, jeżeli oprócz tego odłam posiadać będzie formę, sobie tylko właściwą to jest muszlową, w takim razie uważać należy osi za odpowiadające wszelkim warunkom dobroci [1].
- ↑ Dla rozpoznania stali, żelaza kutego i lanego, p. Zenon Hałatkiewicz zaleca użycie kwasu saletrowego, rozcieńczonego wodą. Puszcza się tego kwasu kropelkę na materyał doświadczany i po chwili opłukuje się wodą. Na stali powstaje plama czarna, w skutek wydzielonego proszku węgla; na żelazie kutém, biaława, w skutek utraty połysku i wystąpienia utkania krystalicznego; na żelazie laném, popielata, w skutek wydzielonego węgla w postaci blaszek grafitowych.
