Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/238

– 192 –

 Osi przy wagonach osobowych, dla wszelkiego bezpieczeństwa, nie powinny być cieńsze od 4½ cali (114m/m).
 Oś nie powinna być w żadném miejscu grubszą, od grubości w piaście. Wszelkich ostrych zakończeń przy osiach, należy starannie unikać, jako niebezpiecznych. Przejście z jednéj średnicy do drugiéj, należy zawsze łączyć płaszczyznami łukowemi, gdyż pokazało się z doświadczeń Heusingera-Waldegg, iż zakończenia ostre, zmniejszają o ¼ zwykłą wytrzymałość osi z żelaza kutego.
 Osi w piastach nie powinny być cylindrowemi, lecz cokolwiek konicznemi t. j. 1m/m w średnicy, na 220m/m długości. Piasta powinna być tak wyborowana, aby przez lekkie uderzenie młotem, koło wsunąć się mogło na oś do 66m/m czyli do 2½ cali; reszty dokona już tłocznia (prassa) na 1000 centnarów ciśnienia. Przepis ten stosuje się tak do osi żelaznych jako i stalowych. Koła zwyczajne biegowe, po wsunięciu ich tłocznią, nie potrzebują już innego umocowania, to jest żadnych klinów; ale koła pociągowe i wiązane parowozów, potrzebują klinów, albowiem kliny w swoich nutach, nadają kierunek kołom przy wciąganiu ich na osi, zapewniają im raz na zawsze oznaczone stanowisko, z którego siła pociągowa nie powinna ich wzruszyć, gdyż wszelkie obluzowanie się takiego koła, bardzo szkodliwe skutki pociągnęłoby za sobą.
 Dobroć osi otoczonéj daje się łatwo ocenić, jeżeli nie pokazuje nigdzie fug szwejsowych, czy ona jest z żelaza, czyli téż ze stali. Dla téj przyczyny, osi powinny być zawsze otoczone w całéj swéj długości, aby te fugi i rysy można było dojrzeć, jeżeli jakie istnieją. Fugi i rysy mają tę właściwość, iż w czasie używania osi, rozchodzą się coraz głębiéj, a po kilkoletniem użyciu osi ze stali lauéj, głębokość ta czasami do 20m/m dochodzi.