Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/20

– VIII –

bie oderwać. Powierzchnia kuli wynosiła 2827½ cali kw., zatém ciśnienie powietrza na zewnętrzną, powierzchnię kuli, wynosiło 424 centnarów i 12½ funtów, licząc po 15 funtów na cal kwadratowy. Pomiędzy wieloma innémi doświadczeniami, zrobił on jedno bardzo ważne na sejmie w Regensburgu, w obec cesarza Ferdynanda III, z cylindrym opatrzonym tłokiem, z którego wypompował powietrze, a przyczepiwszy do tłoka linę, podniósł na niéj jednocześnie 20 ludzi do góry. Z podziwem i ze zdumieniem, ujrzano te osobliwsze skutki ciśnienia powietrza, i odtąd skierowały się usiłowania uczonych do tego jednego zadania, aby urządzić próżnię, w sposób prostszy jak Guericke, gdyż jego metoda nie mogła być zastosowaną w przemyśle, z tego powodu, iż potrzebowała tyle a nawet i więcéj siły do zrobienia próżni, ile jéj potém próżnia mogła dostarczyć. Napotykamy w literaturze na rozmaite próby, mające zadanie rozwiązać, wszystkie jednakże pozostały bez żadnego rezultatu, dopóki Papin nie wynalazł klucza do rozwiązania téj wielkiéj zagadki, którą my dzisiaj kondensacyą lub zgęszczeniem pary zowiemy.
 Dyonizy Papin urodzony w r. 1647 w Blois we Francyi, wykształcił się na lekarza; popychany jednak wielkiém upodobaniem do rzeczy matematycznych i zachęcony jeszcze przez Huyghensa, który podówczas robił swoje sławne doświadczenia z pendułem w Paryżu, a przy którym Papin jako asystent pracował, przerzucił się zupełnie do nauk fizycznych. Lecz w roku 1665 opuścił Francyę i udał się do Anglii, gdzie zaznajomił się z Robertem Boyle założycielem Królewskiego Towarzystwa nauk i sztuk (Royal Institution). W skutek rozmaitych znakomitych prac fizycznych jakie w Anglii dokonał, mianowany został