Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/16

– IV –

noszenia wody nad swój poziom, za pomocą cieplika, to jest ogrzanego powietrza.
 Jan Branca, budowniczy kościoła Loretańskiego, w książce swojéj pod tytułem: Maszyny, 1629 r. wydanéj, opisuje znowu Eolipile do poruszania stęp zastósowane. Całéj jego teoryi służy za podstawę idea, zamiany wody w powietrze; w inném miejscu opisuje kółko poruszane ciągiem komina, co daje najlepszy dowód, że i Branca urządzał tylko małe modele, tak samo jak Heron.
 Jezuita Kircher (1641), opisuje także w jednéj z swoich licznych książek, aparat bardzo podobny do aparatu Salomona de Caus, jak również i ksiądz Dobrzański (1657); lecz oba przyrządy podobne są z formy do studni Herona.
 W końcu należy tutaj wymienić margrabiego Worcester, któremu, ziomkowie Anglicy, długi czas przypisywali wynalazek maszyny parowéj. W książce jego pod tytułem: Sto wynalazków, wydanéj w r. 1663, znajduje się opis maszyny parowéj, do podnoszenia wody służyć mającéj. Ale aparat ten, dotąd przez nikogo nie był zrozumianym, z wyjątkiem chyba samego szanownego margrabiego.
 Worcester pokazuje się w rzeczach naukowych lekkomyślnym tylko fanfaronem i fantastą (coś nakształt naszego Sędziwoja, który nietylko siebie ale i drugich łudził sztuką robienia złota i innemi szalbierstwami) tak, że nakoniec sami Anglicy, mimo wielkiéj swojéj dumy narodowéj, tytułu wynalazcy maszyny parowéj, zmuszeni byli margrabiemu odmówić.
 Oglądając się bacznie na ubiegłe czasy, daremnie szukalibyśmy tam postępu w ideach, odnoszących się do użyteczności