Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/150

– 104 –

a mianowicie podług prawa Mariotta, ogrzane powietrze od 0° do 273° C. bez powiększenia swojéj objętości, posiadać będzie dopiero 2ch atmosfer ciśnienie bezwzględne, a ze względu na ciśnienie zewnętrzne powietrza, tylko 1 atmosferę.
 Para wodna jak wiadomo, przy 134° temperatury, pokazuje już 3 atmosfery ciśnienia, a powietrze przy 134° tylko 1⅔ atmosfery; gdy para wodna przy 265° pokazuje ciśnienie 50 atmosfer, wtedy powietrze pokazywać będzie tylko ciśnienie 2ch atmosfer. Ponieważ w maszynach kalorycznych z powodu zbytecznego rozpalania się kotła, a tém samém zmniejszania się jego wytrzymałości, rozgrzewać się zwykło zawarte w nim powietrze tylko do 250° stopni, to przypuszczając temperaturę zewnętrznego powietrza 0°, otrzymamy wtedy ciśnienie powietrza zawartego w kotle 1+⅟₂₇₃ • 250 czyli blisko 1⁹⁄₁₀ atmosfer; a zatem maszyna kaloryczna, pracować będzie wtedy pod ciśnieniem względném 13½ funtów na cal kwadratowy. Aby więc tak małe ciśnienie ogrzanego powietrza jak najlepiéj spożytkować, nie było innego sposobu, jak tylko średnicę tłoka znakomicie zwiększyć, ale przez to zwiększają się znów w tym samym stosunku i inne wymiary maszyny, zaczém znowu idzie ciężar, a tém samém i wielkie koszta na jej budowę.
 Pierwszą myśl zbudowania maszyny kalorycznéj powziął był genialny kapitan Ericson, rodem Szwed. Aby nie tracić cieplika uchodzącego wraz z zużytém powietrzem na zewnątrz, i aby tylko tyle zużywać paliwa, ilego potrzeba do podtrzymania uchodzącego cieplika z maszyny przez promieniowanie, urządził on przy kanałach wchodowych i wychodowych tak zwane regeneratory (odżywiciele), składające się z drobnych, gęstych kratek metalicznych, którymiby wychodzące na zewnątrz zużyte powietrze, swój cieplik oddawać, a wchodzące świéże do maszyny znów napowrót odbierać mogło. Ericson na téj zasadzie zbudował dwie wielkie maszyny do poruszania okrętu, które miały sprawiać skutek 600 koni parowych; — ale dokonane