Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/149

– 103 –

35. Co to są maszyny kaloryczne czyli cieplikowe?

 W zeszłym jeszcze wieku usiłowano w rozmaity sposób parę wodną, ogrzaném powietrzem przy maszynach zastąpić. Widoczném jest, że do tego celu potrzeba tylko użyć zbiornika zamkniętego, w którymby można powietrze ogrzéwać, a przez to nadawać mu wyższe prężenie. Wprowadziwszy takie powietrze pod i nad tłok maszyny, jak się to z parą wodną dzieje, a po wykonaniu pracy, wypuściwszy go w atmosferyczne powietrze, to tracić się będzie wprawdzie znakomitą ilość jeszcze w niém zawartego cieplika, ale ta strata będzie znacznie mniejszą od straty cieplika, jaką się ponosi przez wypuszczanie na zewnątrz zużytéj pary z cylindra.
 Wiadomo bowiem z tego cośmy powiedzieli na początku tego rozdziału, iż do zamiany wody na parę, czyli do zagrzania jej od 0° do 100° C. potrzeba 650 jednostek cieplika, z których tylko 100° termometr pokazuje, a 550° para w sobie ukrywa, które mogą być znowu odzyskane przez skondensowanie téj pary na wodę; lecz gdy wypuszczamy zużytą parę w powietrze, jak to ma miejsce w maszynach wysokiego ciśnienia bez kondensacyi, to ta niezmierna ilość cieplika traci się bezużytecznie, co nie ma miejsca przy maszynach kalorycznych.
 Zachodzi tylko jedna główna niedogodność, przy budowie tego rodzaju maszyn, iż trzeba im dawać kolosalne rozmiary, jeżeli chcemy uniknąć zbytniego rozgrzewania powietrza, a tém samém kotła, w którym się znajduje.
 Aby to lepiéj zrozumieć, potrzeba nam wiedzieć, że powietrze jest prawie najgorszym przewodnikiem cieplika, że ogrzewając go od 0° do 1° C, objętość jego powiększy się tylko o ⅟₂₇₃ część swéj pierwotnéj objętości tak, że pewną ilość powietrza potrzeba ogrzać od 0° aż do 273° C. aby zdwoiła swoją objętość, a do 547° aby ją potroiła. Podług więc zasad fizyki