d’echappement), w skutek czego tworzy się w kominie czczość czyli próżnia, która z wielką chciwością dym wciąga i na zewnątrz go wypędza. Tym sposobem sztucznie urządzony ciąg powietrza, podług czynionych doświadczeń, przewyższa nawet szybkość i siłę najmocniejszéj burzy.
Materyałami opałowemi nazywają się takie palne ciała, które służą do wydobycia z nich cieplika lub siły, w celach ekonomicznych i przemysłowych. Do takich materyałów palnych należą: drzewo, torf, węgiel brunatny, węgiel kamienny, antracyt, węgiel drzewny, węgiel torfowy, koks, oléj skalny i gazy zapalne, jak niedokwas węgla i gaz wodorodno węglisty. Z wyjątkiem gazów palnych, wszystkie materyąły opałowe są bardzo blizko spowinowacone z sobą, gdyż składają się z komórek i włókien drzewnych, albo téż z takowych powstały. Naturalne albo surowe materyały opałowe, jak drzewo, torf, węgiel brunatny i kamienny, oraz antracyt, składają się głównie z węgla, wodorodu i kwasorodu; węgiel kamienny także jeszcze z małéj ilości azotu i niektórych części mineralnych jak siarka, fosfor, krzemionka, glinka, niedokwas żelaza, ziem alkalicznych i alkaliów, które z wyjątkiem tylko siarki i fosforu po spaleniu materyałów opałowych, pozostają w ognisku w kształcie popiołu. Ze wszystkich tu wymienionych ciał, są palnemi tylko dwa, mianowicie węgiel i wodoród, i te dwa jedynie pierwiastki, stanowią palną wartość wszelkiego materyału opałowego. Wszystkie materyały opałowe przy zupełném swém spaleniu, dają wodę i kwas węglowy, pozostawiając w popiele części składowe nieorganiczne. W popiele powstałym z materyałów palnych roślinnych, przeważa w ogólności zawsze węglan wapna, a zaś z mineralnych, glina.
