Strona:Przewodnik praktyczny dla użytku maszynistów (Pietraszek, 1873).pdf/104

– 58 –

 Przez palność materyałów opałowych rozumieć należy mniejszą lub większą łatwość, z jaką się też materyały rozpalają, a następnie palą. Ta palność zawisłą jest od przymiotów zbitości i od składu materyału opałowego. Porowaty, mniéj zbity materyał opałowy, daleko łatwiéj jest palnym od mniéj porowatego. Co się zaś jego składu dotyczy, to pokazało się, że materyał o tyle będzie palniejszym, im więcéj wodorodu w sobie zawiera. Palenie odbywa się bez płomienia lub z towarzyszeniem mniejszego albo większego płomienia; a że płomień powstaje w skutek palenia się gazów, przeto te ciała będą w czasie palenia największy płomień wydawać, czyli będą najwięcéj płomienistémi, które największą ilość gazu wodorodu zawierają w swoim składzie; ponieważ wodoród ze wszystkich materyałów opałowych, jest najpalniejszym.
 Wywiązany cieplik, przy dokładném spaleniu się materyału, mierzy się pod dwojakim względem:
 1) pod względem ilości cieplika, i
 2) pod względem stopnia temperatury.
 Mierząc cieplik co do ilości, otrzymujemy siłę jego palności, (czyli gatunkowy albo bezwzględny skutek cieplika); jeżeli zaś oznaczamy stopień tego cieplika, to wtedy otrzymujemy siłę ogrzewalną materyału (pyrometryczny stopień cieplika). Ta siła palności i siła cieplika razem wzięte, dają dopiero prawdziwą wartość każdego materyału opałowego.
 Ilość cieplika potrzebna, aby temperaturę 1 funta wody podnieść od 0 do 1 stopnia, nazywa się jednością cieplika czyli ciepliną. Ciepliny takiéj używa się do oznaczenia ilości cieplika zawartego w materyale opałowym, gdyż siła palności materyałów oznacza się ilością cieplin wywiązanych przy spaleniu jakiegoś ciała. Podług najlepszych doświadczeń, otrzymano następujące wypadki: