Strona:Paweł Władysław Fabisz-Wiadomość o szkólności katolickiéj w dekanacie koźmińskim.djvu/9

arcybiskupem Jakóbem Świnką: — gnieźnieńskiego z r. 1326 pod Janem III. arcybiskupem: — kaliskiego z r. 1357 pod arcyb. Jarosławem. Językiem więc wykładowym w szkółkach był polski.
 Świadczą dalsze dekreta synodalne o troskliwości dyecezalnych pasterzy. Roku 1511 domaga się arcybiskup Jan Łaski na piotrowskim synodzie ustanowienia nauczycieli zdatnych przy szkółkach parafialnych. Toż samo przepisuje r. 1523 na synodzie łęczyckim. Roku 1542 mianuje arcybiskup Piotr Gamrat na synodzie piotrkowskim plebanów wizytatorami miejscowych szkółek. Roku 1561 arcybiskup Jan Przerębski zalecił na synodzie warszawskim reformę szkółek i przywoitą nauczycieli dotacyą. Roku 1562 zawarowano w Polsce, że nikt bez wiedzy miejscowego biskupa jako władzy szkólnéj nie może szkół otwierać. Synod kujawski przez biskupa Stanisława Karnowskiego w r. 1568 odprawiony nauczycielom parafialnym nakazuje poszukiwanie aprobacyi biskupiéj lub oficyalskiéj i złożenie wyznania wiary, inspekcyą zaś szkólną pozostawiając plebanom. Synod lwowski arcybiskupa Jana Solikowskiego z r. 1593 domaga się dobrze udotowanych szkółek a skromnych nauczycieli i uczniów. Kardynał arcybiskup Bernard Maciejowski listem pasterskim i na synodzie piotrkowskim w r. 1607 zalecił udzielenie nauki religii w szkółkach podług katechizmu Bellarmina i regularne odwiedzanie szkoły przez młodzież parafialną. Biskup Marcin Szyszkowski na synodzie krakowskim r. 1621 jeneralne wydał reformy, w których nauczycielom, kantorom i szkólnéj młodzieży co miesiąc nakazuje uczęszczanie do Sakramentów świętych a używanie dyecezalnego rzymskiego katechizmu lub Piotra Kanizyusza, nadto niedbalstwu nauczycieli o szkółki lub obojętności rewizorów duchownych przygania. Synod kujawski biskupa Macieja Łubieńskiego w r. 1634 o szkółkach stanowi: przy każdym kościele będzie szkoła, a przy niéj duchowny bakałarz albo mistrz nauk wyzwolonych złożyć na wyznanie wiary przed plebanem jako