Strona:Paweł Władysław Fabisz-Wiadomość o szkólności katolickiéj w dekanacie koźmińskim.djvu/10

wizytatorem szkółki i życie prowadzić trzeźwe, uczciwe i spokojne. Dla utrzymywania powagi publicznych parafialnych szkółek zakazał synod lwowski arcybiskupa Stanisława Grochowskiego w r. 1641 szkółki prywatne. Roku 1641 zalecił biskup Kasper Działyński na synodzie chełmińskim, aby po szkółkach dziewczęta razem z chłopcami w jednéj izbie nie uczyły się, gdyż to obraża przystojność. Plebanom oddał dozór, dziekanom zaś naddozór nad szkółkami. Synod poznański w r. 1642 przez biskupa Andrzeja Szółdrskiego odprawiony postanowił: aby młodzież szkólna co miesiąc do Sakramentów św. uczęszczała; aby nauczyciel składał przed oficyałem lub dziekanem przed objęciem posady wyznanie wiary i chronił się wszelkiego pobocznego, nieprzyzwoitego zatrudnienia n. p. propinacyi w lokalu szkólnym lub gorszącego i bezbożnego życia, owszem nauki religii pilnował; aby miejscowy pleban szkółkę dwa razy do roku wizytował a dziekan ją raz rewidował. Synod lwowski arcybiskupa Wacława hr. Sierakowskiego z r. 1765 nauczycieli obowiązuje do wychowania dzieci w naukach i pobożności.
 W myśl ustaw synodalnych nastąpiły i w nowszych czasach arcypasterskie odezwy. Przypominam słowa listu pasterskiego ś. p. arcybiskupa Teofila Wolickiego z d. 17 maja 1829: (do stanu obywatelskiego) „przekonywacie się, że przywary waszych uboższych współziomków najwięcej z nieoświecenia pochodzą, ułatwiajcie zakłady szkółek, gdzieby się obznajmiali z religia i moralnością.“
 Ś. p. X. arcybiskup Marcin Dunin w pięknym liście pasterskim z d. 8 marca 1832 o szkółkach pisze: „Tu to utwierdzają sobie to najpoważniejsze imie Ojca duchownego, bo dając początek rodzącéj się w dzieciach nauce. przykładają się do ich wzrostu dobrem, wykorzeniają zabobony, przesądy i uprzedzenia, napawają ich duszę zdrową nauką i zabezpieczają im prawdziwe szczęście na ziemi. Jedna tylko nauka sposobi ludzi do sądzenia zdrowo o rzeczach, ruguje