Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/335

wie odniósł się do tej próby, lecz specjalnej pomocy swemu nowemu przyjacielowi i sprzymierzeńcowi nie okazał». — Pomimo to, ciekawy jest dla nas ten wyraz sympatji ze strony Judejskiej dla dalekiego władcy z nad Tybru, sympatji, która miała z czasem przekształcić się na okrutną niechęć i nienawiść.
 Więcej od Rzymu pomogły Machabeuszom wspomniane już wewnętrzne rozterki w rodzie Seleukidów. Po wojennych powodzeniach Judy Machabeusza, uwieńczonych śmiercią jego na polu bitwy, nastąpiły powodzenia dyplomatyczne jego brata Jonatana, który potrafił osiągnąć ten sukces, że zatwierdzono go jako arcykapłana w Jerozolimie (153 r.). Był to krok następny, lecz nie ostatni: Machabeusze dążyli do zupełnej niepodległości swej ojczyzny i do swej zupełnej w niej władzy. I jedno i drugie powiodło się trzeciemu bratu, następcy Jonatana, Szymonowi: ten nie tylko stał się królem oswobodzonej Judei, lecz także uzyskał możność przekazania po śmierci następstwa tronu swemu synowi; stal się w ten sposób założycielem nowej dynastjj Chasmoneuszów, jak ją nazywamy od imienia przypuszczalnego praszczura.
 W ten sposób na Wschodzie przybyło jeszcze jedno królestwo. Państwo to powstało na podwalinach nienawiści plemiennej Judejczyków względem narzucanej im cudzoziemskiej religji helleńskiej; lecz kiedy ustał ten obcoplemienny ucisk, nienawiść ostygła. Znowu urok piękna helleńskiego dał znać o sobie; znajdując się pośrodku między helleńską Syrją i helleńskim Egiptem, otoczona wieńcem miast helleńskich, Judea nie mogła opierać się długo działającym zewsząd wpływom hellenizmu. Dynastja Chasmoneuszów stała się z czasem prawie hellenistyczną; obyczaje helleńskie zaszczepiły się wszędzie, poczynając od dworu; «hellenizujący» zajęli wpływowe i zaszczytne stanowisko wśród nauczycieli ludu judejskiego. Coprawda, natknęli się na równie silne przeciwdziałanie; koniec II wieku i bardziej jeszcze wiek I był epoką zajadłej walki hellenizmu z judaizmem. Była