Strona:PL Zieliński Rzeczpospolita Rzymska.pdf/293

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Flaminin niezupełnie zresztą pozbawiony daru wracał do Italji. Z pośród tych obywateli rzymskich, którzy w czasie wojny z Hannibalem zostali wzięci przez Kartagińczyków i, zaprzedani w niewolę, rozproszyli się po szerokim świecie, kilka tysięcy żyło i na ziemiach greckich. Przebywszy wiele lat w niewoli, utracili wszelką nadzieję, że kiedykolwiek ujrzą swoje rodziny, swoje domowe ogniska, swoją macierz-ziemię. Odszukano ich teraz, wykupiono i oddano Flamininowi. I kiedy Flaminin, według obyczaju rzymskiego, święcił swój tryumf, widok owego tryumfu był pomimo wszystko niezwykły: nie wodzowie nieprzyjacielscy, obciążeni kajdanami, postępowali za jego rydwanem tryumfalnym, lecz długi orszak obywateli rzymskich z nakrytemi głowami, oznaką powrotu z niewoli.
Oto był dar, jaki wyzwolona Grecja przyniosła swojemu oswobodzicielowi.

43. BRACIA SCYPJONOWIE

Zajęci sprawami greckiemi oraz «drugą wojną Macedońską», straciliśmy z oczu obu bohaterów wojny Punickiej, Scypjona i Hannibala. Obaj jeszcze żyli, ale jakie było ich życie?
Wiemy już, jakiego rodzaju pobudki polityczne nie pozwalały w wojnach zewnętrznych wyzyskać świetnych zdolności Scypjona jako dowódcy. Przytem zwycięzca Hannibala był na tyle lojalnym obywatelem, że nie opierał się temu i nie usiłował wbrew senatowi, korzystając naprzykład z poręki tego lub owego trybuna, domagać się dla siebie od ludu «władzy nadzwyczajnej» (imperium extraordinarium). Wzamian za to otrzymał z rąk szlachty wszelkie inne dostojeństwa, wchodzące w ramy republiki. Obierani raz na lat pięć cenzorzy uczynili go prawowicie «pierwszym senatorem» (princeps senatûs): znaczyło to, że gdy otwierano dyskusję, konsul przewodniczący jemu winien był zawsze udzielać głosu — mówiąc po rzymsku, jego pierwszego «pytać