Strona:PL Zieliński Grecja niepodległa.pdf/394

powszechnym otoczony szacunkiem również i sędziwy Focjon, bezinteresownie usiłujący współobywateli swych pojednać z hegemonją macedońską. Temu to Focjonowi Aleksander przesłał sto talentów — na nasze pieniądze około miljona złotych. Dziwny obraz ujrzeli posłańcy króla, gdy weszli w jego dziedziniec: Focjon sam wyciągał ze studni wiadro wody, żona jego stala opodal i miesiła ciasto w dzieży. Posłańcy złożyli dar królewski u jego nóg; Focjon, zdziwiony, spytał: „Dlaczegóż to Aleksander właśnie mnie przysyła to złoto?” —, Dlatego”, uprzejmie odpowiedzieli tamci, „że mieni cię być najlepszym wśród Ateńczyków”. — „Niechaj-że tedy pozwoli, abym i nadal pozostał takim”, rzekł starzec i polecił im odnieść złoto zpowrotem.
 W pościgu za Darjuszem Aleksander nie śpieszył się zbytnio, nie podejrzewając wszakże, że nieszczęśliwy król ścigany może być przez innych. Gdy wreszcie go dopadł, Darjusz już nie żył; jeden z dworzan jego, Bessos, zamordował go zdradziecko, rachując, że w ten sposób zaskarbi sobie laskę nowego władcy. Król jeszcze oddychał, gdy wszedł dowódca czołowego oddziału macedońskiego, i poprosił, aby mu dano się napić. Ten spełnił jego prośbę, Wypiwszy wodę, umierający rzekł doń: „Aleksander cię wynagrodzi; jego zaś niech nagrodzą bogowie za dobroć jego wobec mojej rodziny”. Rychło podszedł i Aleksander; długo patrzył na ostatniego potomka wielkiego Cyrusa; odpiąwszy swój płaszcz królewski, tkliwie osłonił nim zwłoki nieszczęsnego monarchy.
 Bessowi odpłacił szczodrze: kazał przywiązać go do dwóch drzew, nachylonych ku sobie, i następnie drzewa te puścić, tak, że ciało jego uległo rozerwaniu na dwie części. Niestety, i pod innemi względami Aleksander poddawał się barbarzyńskiemu środowisku, w jakiem przebywał: swój grecki strój zamienił na perski; na podobieństwo królów perskich, jął poczytywać się za boga, nie zaś za człowieka, i na tej zasadzie domagał się dla siebie czci boskiej. Persowie, rzecz zrozumiała, godzili się z tem łatwo, lecz w swej drużynie macedońskiej wy-