greckie przez obcą, najezdniczą dynastyę Ptolemeuszów w Egipcie po części dla napływowej ludności greckiej zaprowadzone. Z rodzimymi sądami egipskimi nie miały one, zwłaszcza owi chrematyści, nic wspólnego. Ważniejszem dla nas tutaj jest to, o czem pośrednio z aktów procesu Hermiasza się dowiadujemy, że prócz wspomnianych powyżej instancyi sądowych istniał w Egipcie za Ptolemeuszów jeszcze i trybunał egipski zwany z grecka λαοκρίται czyli dosłownie „sędziowie ludu“. Przez λαός trzeba tu rozumieć szerokie masy rodzimego ludu egipskiego, w przeciwstawieniu do elementów obcych, napływowych, Greków, Macedończyków i innych. Λαοκρίται, laokryci byli to więc w Egipcie ptolemejskim w pierwszej linii sędziowie dla ludu egipskiego, egipskiem rządzący się prawem, niewątpliwie i sami Egipcyanie. W aktach procesu Hermiasza czytamy, że laokrytów obowiązywały krajowe prawa egipskie, οί τής χώρας νόμοι. (P. Tur. I. 4 i 7).
To jest wszystko, cośmy do roku 1902 na pewno mogli wiedzieć o rodzimych sądach egipskich[1]. W tymże roku wydali dwaj niestrudzeni i niedoścignieni w pracy angielscy badacze Bernard P. Grenfell i Arthur S. Hunt pierwszy tom wydawnictwa uniwersytetu w Kalifornii p. t. The Tebtunis Papyri[2]. Wśród stukilkudziesięciu na gruncie starożytnej wsi Τεβτύνις (stąd nazwa Pap. Tebt.) odkopanych, niezmiernie bogatych w treść, głównie do wewnętrznego zarządu krajem odnoszących się tekstów, znajduje się jeden szczególnie zajmujący i ważny: Tebt. Nr. V. Jest to w kancelaryi pisarza wiejskiego (κωμογραμματεύς) wsi Kerkeosiris, dokonany odpis całego szeregu rozporządzeń i dekretów wydanych w roku 118 przed Chr. przez króla Ptolemeusza IX-go, z przydomkiem Ewergetes (Dobroczyńca) II i dwie współcześnie z nim panujące królowe Kleopatrę II-gą i III-cią. Nas tutaj zajmie teraz wyłącznie dekret normujący stosunek wzajemny i kompetencye sadów egipskiego laokrytów i greckiego chrematystów. Tebt. V wiersz 207—220.
- ↑ Na tych to dwóch danych, Diodor I 75 i Pap. Tur. I zrównał L. Mitteis wydając w r. 1891 swoje epokowe „Reichsrecht und Volksrecht" laokrytow z κοινοί δικασαί tymi słowy: Über den nationalen Gerichtshof der Laokriten werden wir besonders durch eine ausführliche Schilderung des Diodorus Siculus sowie des ersten Turiner Papyrus näher unterrichtet. Czy słusznie zrobił, zobaczymy poniżej (patrz strona 18).
- ↑ Part I. London 1902. Drugi tom tegoż wydawnictwa Part II wyszedł w Londynie 1907; dalsze oczekiwane.
