Przejdź do zawartości

Strona:PL Tukidydes - Historya wojny peloponneskiéj.djvu/386

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
cych posiadających, tych (Atheńczyków) wy pierwsi z ludzi czoło stawiwszy ich flocie, którą wszystko (co dotąd posiedli) zdobyli, w jednych bitwach morskich już zwyciężyliście, w drugich wedle prawdopodobieństwa teraz zwyciężycie. Kiedy bowiem mąż jaki na tem w czém przywłaszczał sobie dotychczas wyższość ciężkie ciosy poniesie, wtenczas to co jeszcze pozostało mu zaufania do siebie nie dołężniejszem jest już samo w sobie od pierwiastkowej jego dumy, zaczem nad oczekiwanie w zuchwałych zapędach omylany ponad siłę nawet jeszcze mu przysługującą posuwa swe ustępstwa; co teraz w Atheńczykach przypuścić się godzi. My przeciwnie, tak dzielność którą pałaliśmy uprzednio, a którą acz niewprawni jeszcze przecież stawiliśmy czoło wrogom, potężniej umocowaliśmy teraz, jako gdy przyłączyło się obecnie do niej jeszcze oczekiwanie że musimy być najtęższymi (na morzu) skorośmy najtęższych (na niem) pokonali, zdwoiła się każdego z osobna otucha; powiększej wzdy części ta to najsilniejsza otucha i najsilniejszą ochoczość tchnie do przedsięwzięć. Środki też obron morskich przejęte od nas (naśladowane) przez wrogów, i znajome nam dobrze jako naszego trybu wojowania własności i znajdą odpowiedni odpor na każdym punkcie; oni (wrogowie) tymczasem, gdy tak wielką oto liczbę hoplitów na pokłady przeciw zwyczajowi wprowadzili, toż tak wielką oszczepników, ludzi po ziemi tylko, że tak powiem, poruszać się umiejących, takich tam Akarnanów i innych którzy ich nawy zapełnili (teraz) a którzy siedząc na swej ławie nie będą wiedzieć zgoła jak oszczep ciskać lub strzałę wypuszczać, jakżeż, pytam, nie będą oni narażać na niebezpieczeństwo naw swoich a wśród siebie samych wszyscy, nie w swoim żywiole obracający się, zamieszania sprawiać? Gdyż i ta mnogość naw nie będzie im ku pomocy, jeżeli kto z was i tego, że nie równie licznemi walczyć my będziemy, przestraszył się; w ciasnej bo przestrzeni (poruszając się) o wiele one powolniejszemi będą do zdziałania czegoś z tych rzeczy których pragną, a najłacniejsze do uszkadzania przez nas temi przyrządy któreśmy opatrzyli. Najistotniejszej już prawdy dowiedzcie się z doniesień, które mniemamy być nam wierzytelnie podanemi. Otóż gdy miarę przebrały u nich klęski, tudzież przytłoczeni są obecnym niedostatkiem wszystkiego przywiedzeni oni zostali do tego oto ostatecznego kroku (starcia się z nami), nie przez zaufanie w swe siły orężne jak raczej zuchwałością wytargowania na losie (bojów) ile potrafią, ażeby przełamawszy nas przemocą, albo morzem ztąd wypłynąć do domu albo lądem potém ustępować, gdy widzą, że nie może ich spotkać większe nieszczęście nad to którego już doznają. Naprzeciw to tedy i bezładowi takiemu i nam najnieprzyjaźniejszych mężów losowi co sam siebie zdradził z zapałczywością uderzmy, a wierzmy już to że najmocniej usprawiedliwionem jest to zaspokojenie gniewem płonącego ducha w obec przeciwników kiedy się w nich karci napastnika co najechał nasze własności, już to że będzie nam dane odrzucić od siebie wrogów i przeto najsłodszej, jak mówi przysłowie, doznać rozkoszy Ze zaś wrogami są naszymi i to najzaciętszymi, wszyscy wiecie, gdyci kraj nasz najechali w zamiarze ujarzmienia go, przez co, gdyby się im było powiodło, mężom najsroższe męki a dzieciom naszym i niewiastom najsprosniejsze cierpienia byliby zadali miasto zaś to tu całe najochydniejszem napiętnowali przezwaniem (niewoli). W odwet takich zamachów nie mięknąć to wam nikczemnie przystoi, ani za zysk poczytać, jeżeli bez trwogi oddalą się. To bowiem ostatnie nawet choć zwyciężą uczynią; atoli jeżeli ich spotka wedle prawdopodobieństwa los jakiego im życzemy, wtedy i to ukarcenie ich i całej Sicylii powrócenie wolności której dawniej kosztowała a bezpieczniejszej odtąd, świetnym będzie wieńcem zapasu. Nareszcie te to z niebezpieczeństw najskępsze, które ulegającemu im najmniej boleści a przemagającemu szczęśliwie najwięcej wesela zdarzają.“