Strona:PL Tadeusz Boy-Żeleński - Pijane dziecko we mgle.djvu/89

zanim się puści na tak niebezpieczne zwierzenia. Cezar, człowiek o porywczym charakterze, wpadłby w furję. Kato z Utyki przeciwnie, który żonę swoją oddał przyjacielowi i wziął ją z powrotem po jego śmierci, przyjąłby to z pogodnem czołem“. Któryś z korespondentów przedstawił graficznie na synoptycznej tabeli wszystkie szanse postępku księżnej, korzyści i ujemne strony zwierzenia i milczenia, i co może dobrego i złego wyniknąć z obu. Gdzieś na zapadłej prowincji omal nie zerwało się narzeczeństwo, bo narzeczeni pokłócili się z powodu tej ankiety. „Lepiej dla mężczyzny być zdradzonym bez swej wiedzy, niż stać się powiernikiem żony nienawidzącej go najcnotliwiej w świecie“, oto było najlapidarniejsze może sformułowanie powszechnej opinji. Głos publiczny, który przyjmował bez sprzeciwu najfantastyczniejsze nieprawdopodobieństwa współczesnych romansów, tę sytuację uznał za nazbyt dziką!
 Nieporozumienie to przynosi zaszczyt autorce. Wynika ono z jej nowoczesnego pojmowania zadań powieści. Bo przed nią powieść szła swoim torem, a życie swoim. Najbrutalniejszy realizm w życiu (wystarczy czytać choćby sławną Histoire amouteuse des Gaules, paszkwil który autora kosztował blisko dwadzieścia lat wygnania!), a najdworniejszy idealizm w powieści; tkliwe dziewice, wierni rycerze...