Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Szkice estetyczne.djvu/14

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

munikacyi, sposobów odżywiania, warunków klimatycznych, narkotyków, pojęć o miłości czy dyabli wiedzą wreszcie od czego) i związanych z temi zmianami sposobów odtwarzania tych przedmiotów. Mogą to być rzeczy niezmiernie ciekawe, á propos których można wypowiedzieć rzeczy bardzo głębokie i interesujące. Twierdzimy tylko, że będzie się to odnosić do sztuki jedynie pośrednio, w ten sposób, że nieistotną treścią obrazów są tak lub inaczej przedstawione przedmioty. Z badaniem istotnej treści sztuki, którą jest niezależna od niczego konstrukcya elementów jakościowych, nie ma to nic wspólnego. Błędem właśnie całej dotychczasowej estetyki było zajmowanie się związkami między życiem a sztuką, przez co zawsze estetycy dalecy byli od ujęcia jej istoty.
Do tego samego rodzaju błędów musimy zaliczyć ciekawą skądinąd rozprawę o „wielości rzeczywistości w sztuce“ Leona Chwistka, jako traktującą o stosunku widzenia przedmiotów do ich odtwarzania. Nie przeczymy, że mogą być osobniki znajdujące satysfakcyę w różnolitem widzeniu przedmiotów świata zewnętrznego jako takiem. Ale rozkosz ta nie jest estetycznem zadowoleniem według naszej definicyi tego ostatniego. Prawdą jest, że niema utworu abstrakcyjnego piękna, któryby nie miał w sobie przedmiotowych, lub uczuciowych składników. Tylko w granicy możemy