Strona:PL Smolka Akt rozwodowy.pdf/6

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

jak mężczyzna z kobietą, (συνήσαν αύτοίς ώς άνήρ καί γυνή) z tym jednak zastrzeżeniem, że to współżycie może być w każdej chwili zerwane przez jedną ze stron bezkarnie. Urządzenie to miało na celu, by obie strony przed zawarciem definitywnego małżeństwa mogły się przekonać, czy mają widoki na potomstwo a w szczególności, czy kobieta będzie płodna.
Dziś jest to już pewnikiem, który stwierdzają nie tylko demotyczne, lecz także greckie papirusy, że definitywne zawarcie małżeństwa wyprzedzał często okres związku luźnego[1]. Tak np. z Paris. 13 wynika, że naprzód będzie okres tymczasowego pożycia, a dopiero po roku ma nastąpić właściwy akt małżeństwa. Wszelako nie istnieje konieczność przyjmowania, że w każdym wypadku pełno-prawne małżeństwo było poprzedzane przez stadium wstępne. Ten stan rzeczy był niewątpliwie bardzo rozpowszechniony, ale nie był żadnym prawem; a już nie da się utrzymać hipoteza Revillouta, iż to wstępne stadium trwało rok, lubo niewątpliwie o takim trwaniu jest mowa w Paris. 13. A zatem możemy przyjmować tylko możliwość istnienia takiego próbnego stadium ale nie konieczność. Dziś przyjmuje się, że takie połowiczne małżeństwa, jak to, o którem czytamy w CPR 18, podpadają pod pojęcie: άγραφος γάμος; żeby ono jednak miało jako cel odbycie próby“ — w to nie wierzy się dziś choćby z tego powodu, że trwało ono nieraz bardzo długo; np. w CPR 18 zawiera w obecności 22-letniego syna pełno-wartościowe małżeństwo kobieta, która żyła dotąd w άγραφος γάμος[2].
Wobec tego dziś rozróżnia się tylko άγραφος i έγγραφος γάμος z tą uwagą, że pierwsze bynajmniej nie stanowi jakiegoś wstępnego stadium do γάμος έγγραφος lecz że jest to obok γάμος έγγραφος druga, luźniejsza forma trwałego związku małżeńskiego. Ta okoliczność nie stoi w sprzeczności oczywiście z tym, iż przy zawieraniu tzw. άγραφος γάμος (np. w Paris. 13) odrazu ustalano termin, kiedy ono przyjmie formę małżeństwa pełnowartościowego[3].

A teraz słów parę o istocie tzw. άγραφος γάμος. O ile chodzi o jego formę, to nazwa zdawałaby się wskazywać na to, że zawierano je bez równoczesnego spisywania aktu; tymczasem

  1. Mitteis, l. c. 201.
  2. Mitteis, l. c. 202.
  3. Mitteis, l. c. 203.