μος άγράφως βουλομένων τών συνοικούντων μονάσαι. Καί εί μέν άμφότεροι τούτο έπιλέξωνται, άξημίως ό γάμος διαλύεται κάν τε ύπεισι παίδες είτε καί μή. Muszą tylko nadać temu aktowi formę umowy i ją publicznie zarejestrować.
Egipskie akta dotyczące małżeństwa robią wyraźną różnicę między γάμος έγγραφος a άγραφος tj. między małżeństwem zawartym przy równoczesnym spisaniu dokumentu a małżeństwem zawartym zasadniczo bez spisywania aktu prawnego.
Pierwszy rodzaj małżeństwa można by za Mitteisem[1] określić jako „pełnowartościowe“, drugi jako „niepełnowartościowe“.
Na podstawie notatki w żywocie neoplatonika Izydora[2] przyjmowano dla Egiptu za pewnik, że sporządzenie aktu na piśmie przy zawieraniu małżeństwa stanowi tzw. essentiale negatii i stąd każde małżeństwo zawarte bez równoczesnego spisania dokumentu uznawano po prostu za konkubinat.
Dziś dzięki publikacjom papirusowym poglądy w tej kwestii uległy zasadniczej modyfikacji. Dziś jest już pewnikiem, że w Egipcie za cesarstwa istniały 2 formy prawnego małżeństwa: γάμος έγγραφος i γάμος άγραφος. I wedle syryjsko-rzymskiego kodeksu άγραφος γάμος jest czymś zasadniczo różnym od konkubinatu, jest małżeństwem zupełnie legalnym, dzieci z takiego małżeństwo są dziećmi prawymi, ojciec może je testamentem ustanowić spadkobiercami bądź jako własne dzieci bądź jako obce.
I co do istoty obu form małżeństwa sprawa zasadniczo przedstawia się jasno. Dzięki wspomnianym odkryciom dziś są już całkiem jasne 2 rzeczy: 1) Przede wszystkim, że wbrew nazwie nie każdemu tak zwanemu έγγραφος γάμος towarzyszy równocześnie spisanie dokumentu. 2) Άγραφος γάμος nie jest oppositum do έγγραφος γάμος nawet w tym znaczeniu.
Gdy z terminem άγραφος γάμος spotkano się po raz pierwszy z okazji publikacji pap. CPR 18, myślano, że ten termin oznacza małżeństwo na próbę, jako że często, lubo nie zawsze, właściwy akt małżeństwa wyprzedzało stadium wstępne, w którym osoby, mające zamiar się pobrać, żyły ze sobą razem
