Strona:PL Smereka - Filologia klasyczna w Uniwersytecie Lwowskim.djvu/6

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Organizacja studium filozoficznego — bo osobnego studium filologii klasycznej wówczas jeszcze nie było — na uniwersytecie Józefińskim przedstawiała się podobnie jak w innych krajach Austrii : z pięcioletniego gimnazjum przechodzili uczniowie na filozofię, która była propedeutyką dla właściwych, zawodowych nauk i miała w zupełności charakter wyższej szkoły średniej; studenci w wieku lat 16—17 słuchali tam dość popularnych wykładów i byli egzaminowani na sposób gimnazjalny. Studium filozofii, początkowo 2-letnie, rozszerzono po roku na okres trzech lat, dając im nazwy pojezuckie: logika, fizyka i metafizyka. Na pierwszym i drugim roku czytano autorów klasycznych, na roku trzecim uczono umiejętności pięknych czyli estetyki, zaczynając od retoryki a kończąc na poetyce. Językiem wykładowym był język łaciński, potem też niemiecki. W związku z wielką reformą szkolnictwa w Austrii (r. 1805) i po przyłączeniu tzw. zachodniej Galicji wraz z Krakowem do krajów monarchii (r. 1795) przestał istnieć uniwersytet Józefiński we Lwowie (r. 1805), a w jego miejsce utworzył rząd liceum, w którym na 2-letnim studium filozoficznym odpadła nauka filologii klasycznej. Ale stan ten nie potrwał długo. Już bowiem w 3 lata później (r. 1808) pod wpływem potężnego prądu „neohumanizmu“, promieniującego z Niemiec (Winckelmann, Herder, Lessing, Humboldt, Fr. A. Wolf) wprowadzono wykłady języka greckiego w liceum lwowskim — a w 5 lat później (r. 1813/4) utworzono 3-ci rok filozofii, który był głównie poświęcony studiom klasycznej literatury łacińskiej i filologii greckiej. W r. 1817 cesarz Franciszek I kreował we Lwowie uniwersytet, w którym przez lat z górą trzydzieści (do r. 1848) dwuletnie studium filozofii z przepisaną programem łacińską filologią i z greką, zepchniętą do przedmiotów nadzwyczajnych, było (jak dawniej) w czasach Józefa II szkołą przygotowawczą dla innych wydziałów. Tak zresztą było w całej Austrii, podczas gdy w Niemczech od dawna filozofia była studium samoistnym i kształciła głównie nauczycieli szkół średnich. Dopiero dzięki reformie szkolnej, przeprowadzonej w Austrii przez Leona Thuna, z którym współpracował słynny filolog Bonitz, filozofia przestała być propedeutyką dla innych wydziałów i stała się tym, czym jest po dzień dzisiejszy. Wówczas to zorganizowano 8-klasowe gimnazjum, do którego przesunięto część przedmiotów, wykładanych do tej pory na uniwersytecie, a z filozofii stworzono wprawdzie studium zawodowe dla nauczycieli