Strona:PL Siedlecki - Spadochronowy lot niektórych owadów.pdf/18

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

doskonały. Są więc w życiu Tessaratoma cztery okresy: 1) okres małej larwy, pękatej, 2) okres rozrostu zewnętrznej powłoki ciała, bez rozrostu organów wewnętrznych, 3) okres tycia i rozrostu organów wewnętrznych, 4) okres dojrzałości. Rozrost powłoki zewnętrznej wyprzedza znacznie rozrost wewnętrznych organów i ta właściwość wzrostu prowadzi do spłaszczenia się ciała w pewnym okresie rozwoju. Spłaszczenie postaci jest więc wynikiem nierównoczesnego rozrostu organów zwierzęcia. Dlaczego zaś ciało rośnie na szerokość, a nie w innym kierunku, tego działaniem warunków życia nie da się wytłomaczyć; musimy jednak stwierdzić, że pod tym względem Tessaratoma zachowuje się tak samo jak przeważna część Pluskwiaków różnoskrzydłych (Rhynchota heteroptera).

2. Phyllium — Liściec.

Historya rozwoju, życie i właściwości różnych gatunków Phyllium były już oddawna przedmiotem licznych badań, gdyż te zwierzęta zwracały na się uwagę dziwnym kształtem, przypominającym liść, zielonem zabarwieniem, różnicami zachodzącemi między obu płciami, budową jaj i wielu innemi niezwykłemi cechami. U tych to właśnie zwierząt występuje lot spadochronowy w najdoskonalszej postaci.
Badałem dwa gatunki, pospolite na Jawie: Ph. siccifolium L. i Ph. pulchrifolium Serv; w obydwu posługują się lotem spadochronowym wyłącznie tylko samice, oraz larwy obu płci, natomiast dorosłe samce, uskrzydlone i małe, nie mają tej zdolności.
a) Ph. pulchrifolium wydobywa się z jajka jako bezskrzydła larwa, dość duża w stosunku do wielkości jaja, zabarwiona ciemnym brunatno-czerwonym barwikiem i bardzo spłaszczona. W miarę wzrostu i wylinek. a zdaniem niektórych autorów, w związku z żywieniem się (2) larw, zmienia się ich postać i barwa. Larwy, z których mają powstać samice, rosną znacznie szybcej niż samcze i rozpłaszczają się tak. że cały ich odwłok staje się cienki jak liść, z wyjątkiem części osiowej, w której znajdują się organa wewnętrzne. Rozpłaszczone boki ciała są zbudowane tylko z brzusznej i grzbietnej warstwy chityny, między któremi prócz hypodermy znajduje się cieniuchny pokład tkanki podobnej do tkanki tłuszczowej. Na tułowiu rozwijają się potężne odnóża chodowe, których