Strona:PL Siedlecki - Spadochronowy lot niektórych owadów.pdf/16

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

urządzone do lotu spadochronowego. Zarówno ich części tułowiowe jak i odwłokowe są lekko wygięte ku górze, jakby sklepione. U T. javanica jest tułów szeroki, a zatem i ciężki, a obciążony jeszcze silnemi odnóżami; środek ciężkości ciała musi być u tego gatunku przesunięty ku przodowi i właśnie u tegoż zwierzęcia są najszersze i najmocniej sklepione płaszczyzny spadochronowe na przedniej części tułowia (fig. 1 i 2a). Natomiast u płaskich larw T. papillosa których przód ciała jest węższy i lżejszy niż u poprzedniego gatunku, odwłok zaś nieco szerszy i grubszy (fig. 3 i 4a), u których zatem środek ciężkości ciała musi być nieco przesunięty ku tyłowi, znajdujemy najszerszą płaszczyznę lotniczą mniejwięcej w połowie długości ciała (fig. 3).
Jak to już powyżej powyżej zaznaczyliśmy, spłaszczone larwy Tessaratoma są dość ruchliwe; ich świetnie ubarwione ciało, znaczone czerwonymi pasami poprzecznymi, jest nawet zdała bardzo wyraźnie widoczne na tle zielonych liści. W okresie spłaszczenia mogłyby więc takie larwy być najbardziej narażone na niebezpieczeństwo ze strony wrogów, szukających zdobyczy na drzewach. Wprawdzie mają one na grzbiecie potężne gruczoły wonne (14), wiemy jednak, że bardzo wiele zwierząt owadożęrczych, zwłaszcza zaś jaszczurki i modliszki, nie wzdraga się wcale przed chwytaniem najrozmaitszych zwierząt wonnych lub wydzielających ostre ciecze. Wiadomo też że tak zwane „ubarwienie odstraszające”, którego wybornym przykładem mogłyby być larwy Tessaratoma, w bardzo wielu razach zupełnie zawodzi jako środek ochronny (n. p. Werner 32, 33); nawet równoczesne działanie ubarwienia i pozycyi odstraszającej z działaniem silnej woni może nie być dostatecznie silnym środkiem przeciw żarłoczności rabusia (25). Najpewniejszą ochroną przed wrogiem jest albo ukrycie się albo nagła ucieczka; urządzenie do lotu spadochronowego u bezskrzydłych larw Tessaratoma może właśnie bardzo wydatnie ułatwić ucieczkę przed wrogiem.
Larwy Tessaratoma odznaczają się tylko wówczas wielką ruchliwością, kiedy są najbardziej spłaszczone. Po tym okresie jednak zwierzęta osiadają na liściach i zaczynają się intensywnie odżywiać; ich ruchliwość maleje, stają się leniwe, ale równocześnie ogromnie się rozrastają. Ciała tłuszczowego przybywa, gruczoły rozrodcze zaczynają się rozwijać, a cały odwłok pęcznieje