Strona:PL Schneider W sprawie Piasta.pdf/15

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Polskie zdrobniale imiona Semko i Semek od Semen świadczą niezbicie o kulcie smoka w zamierzchłej przeszłości (por. czes. zmek, pols. smok), sabińskie zaś i łacińskie Semo (plur. Semones), jawi się jako duch twórczy, smoczy, w pierwszej połowie imienia Semovith. Przekonamy się, że i część druga odpowiada łacińsko-fenickim nazwom: Sancus, Sanchus i Sangus, utworzonym od fenickiego bożka Sanchona (por. Sanchonjaton, fenicki bóg wcielony).
Łacińskie vith u Galla w drugiej połowie nazwy Semovith równa się: wić, gdyż th = c zmiękczonemu (zob. Setheus = Sieciech na str. 13, 45, 47, 48, 50 i t. d.: Rethibor = Raciborz, str. 77). Wić zaś była gałązką (vitis), uciętą z drzewa świętego gaju, którą w razie natarcia nieprzyjaciół skręconą posyłano sąsiadom (stąd nazwa: vicini) jako znak powołujący do wspólnej obrony. Wyrażenia, wyjęte przez prof. Brücknera[1] z dokumentów o expedicio cursoria sive repentina, que solet in terra aliquando evenire, o wiciach: ferale vulgariter dictum wicy, qui currit in terra, quando ingruit aliqua necessitas repentine expedicionis sine mora — wymownie świadczą, że tak kręcona wić z łyka (torques de subere tortus), jak nagły bieg zwołanej wyprawy, naśladowały postać i szybkie, zygzakowate ruchy węża (dwukrotnie użyty o wyprawie przymiotnik repentina pochodzi od repo, czołgać się, pełzać). Wić więc zerwana z drzewa i lasu, poświęconych smokowi. oznacza wężową płonkę czyli płód smoczy. Podobnie Sancus, Sanchus lub Sangus, tyle znaczy co wąż, łac. anguis, litew. anginas. Semowith w polskiem równa się zatem fenicko-sabińskiemu i latyńskiemu Semo Saneus i jest zespoleniem Smoka-Węża w jednem imieniu.
Ważności „Węża w mowie, pojęciach i praktykach ludu naszego“ poświęcił wzorową prace Erazm Majewski[2]. W materyale bogato nagromadzonym, a dochodzącym do pół tysiąca pozycyi, znachodzi się uwidoczniony związek między porostem włosów a kultem węża. Woda, w której namokła skórka wężowa, potarcie lub obwiązanie nią włosów, odwar z niej lub lenisko

    kiem karmieniu chwalili. Stryjk. 144: Żmudz, ofiary czyniąc bożkowi, mówi: to tobie ziemienniku boże, tak albowiem tego bożka lud prosty nazywa, ofiarujemy. Gwagn. 428: Der Erdgott der Litthauer.

  1. W przytocz. rozpr. str. 308.
  2. W „Wiśle“ t. VI z r. 1892, str. 87—140 i 318—371, oraz w osobnej odbitce.