niedorostków u Slowian, jak u Hellenów w trzecim dniu Apaturyów, łączyły się z uroczystością rodową i ugaszczaniem przyjaciół, skąd pierwszy dzień Apaturyów od wigilijnej wieczerzy nosił miano Δορπία[1]. Pozostaje nam jeszcze wykazać, że jak u Greków ten obrzęd z czcią Heraklesa i Pozejdona stał w związku, tak odpowiednio u Słowian z kultem smoka i wody. Kult Heraklesa w Italii, rozpowszechniony pod wpływem Wielkiej Grecyi i rozpostarty po wyspach Sycylii, Korsyce, Sardynii, Malcie aż po Gades w Hiszpanii, utoruje nam przejście do Heraklesa w Słowiańszczyźnie, którego odnaleziono również u Gallów i Germanów.
Stosownie do legendy, podanej przez Liwiusa. Euander, zbieg z Peloponnezu, a zdaniem innych Herakles sam[2], ustanowił kult Heraklesa, względnie swój własny, podług obrządku greckiego, który zachował Romulus, trzymający się albańskiego obrządku co do innych bogów. Ów grecki ryt zasadzał się na tem, że składano ofiary z odkrytą głową, że spożywano ucztę ofiarną siedząco, że kobiet nie dopuszczano i t. p., w czem wszystkiem chęć się przebija wyraźna oczyszczenia zwyczaju obcego z wschodnich pierwiastków. Grecki Herakles utożsamił się wcześnie z latyńskim Dius Fidius, tudzież z sabińskim Semo Sancus. Co do tego drugiego słyszymy, że go w Rzymie pod mianem Sancus, Sanchus, Sangus lub Sanctus na wyspie Tybru czczono i że mu Titus Tatius na Quirinalis zbudował świątynię. Nazwa Semo, choć niewątpliwie pochodzi w pierwszym rzędzie od babylońskiego boga Baal samin i fenickiego Esmun, ma ścisły związek z grec. σεμνός i łac. semen = genius (serere, genere = gignere); oznacza tedy ducha rodczego i tkwi zarówno w litewskim Ziemienikas, jak i w spolszczonym Ziemiennik, wyrażającym węża lub smoka, któremu Litwini oddawali cześć boską[3].
- ↑ Por. kronikę Galla o równoczesnem przyjęciu podczas postrzyżyn u Popiela i Piasta (roz. 1: more gentilitatis ad eorum tonsuram grande convivium praeparabat, ubi plurimos suorum procerum et amicorum invitavit... roz. 2: aliquid obsonii pro suo tontendo parvulo praeparare et quosdam amicorum et pauperum non ad prandium, sed ad gentaculum invitare...
- ↑ Dyon. 1, 40; Cyc. pro dom. 52.
- ↑ Zob. Sł. Lindego s. v. Ziemiennik, Ziemennik. Litwini bozka ziemiennika albo ziemnego mieli, którego w węzów chowaniu i mle-
