Strona:PL Sawicka Nowelle.pdf/9

céj pospolicie utwory pióra kobiecego, niéma w niej ani śladu. Refleksyj osobistych o położeniu osób wprowadzonych na scenę, zdań moralnych, mających kierować uczuciem czytelnika, deklamacyjnych uniesień, któreby akcentowały grozę sytuacyi, lub wskazywały heroizm cierpienia, unika umyślnie, bo chce wykluczyć, o ile się da, mieszanie się autora do treści, ażeby sama ta treść przemówiła do rozumu lub serca. Ze wszystkich naszych autorek jest ona najbardziéj przedmiotową (objektywną).
 Potrzeba pewnego wyrobienia umysłu serca, ażeby taki przedmiotowy sposób twórczości należycie odczuć i zrozumiéć. Kto słyszy tylko dźwięki trąb, dla tego piana, a témbardziéj pianissima, będą zupełnie stracone. Kto nie przeszedł walk wewnętrznych, kto nie zaznał cierpień dolegliwych, ale w ciszy przechodzących, ten nie potrafi pojąć tragiki duchowéj.
 W pismach Ostoi uczucie przedstawia się zawsze w formie nadzwyczaj skoncentrowanéj i dlatego pospolitemu spostrzegaczowi wydać się może chłodném. Ponieważ z natury swego talentu Ostoja nigdy nie wybucha pełnią frazesu, dla tych więc, którzy frazes tylko rozumieją, niéma tu odpowiedniéj karmi uczuciowéj. A jednakże śmiało powiedzieć można, iż wśród naszéj bieżącéj literatury mało się znajdzie utworów, coby w tak wysokim stopniu, jak u Ostoi, przedstawiały potęgę cierpień serca, które się z cierpieniami swemi kryje, nie chcąc szyderstwa ściągnąć na siebie... I w tym względzie Ostoja może najdobitniéj wyraziła w utworach arty-