Strona:PL Samuel Dickstein - Pojęcia i metody matematyki.djvu/075

    Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
    Ta strona została przepisana.

    “Jeżeli w działaniu ∆(a, b) lub ∇(a, b) pierwszą formę zmienimy, drugą zaś pozostawimy bez zmiany, to wynik działania zmienić się musi„.
    W saméj rzeczy, niechaj będzie

    ∇(a, b) = c, ∇(a′, b′) = c

    gdzie a′ różne od a; twierdzimy, że c′ musi być różne od c. Gdyby bowiem c′ równało się c, mielibyśmy

    ∇(a′, b) = ∇(a, b),

    a łącząc obie strony z formą b za pomocą działania ∆:

    ∆[∇(a′, b), b] = ∆[∇(a, b), b];

    Stosując wreszcie do obu stron wzór zasadniczy 1., otrzymalibyśmy

    a′ = a,

    co się sprzeciwia założeniu.
    Wynika stąd, że równanie

    ∇(x, b) = c

    może mieć tylko jedno rozwiązanie, które możemy znaleźć, łącząc obie strony z formą b za pomocą działania ∆. Otrzymujemy wtedy na zasadzie wzoru 1.

    x = ∆(c, b),

    a wstawiając znalezioną wartość do poprzedniego równania, związek

    2. ∇[∆(c, b), b] = c,

    analogiczny ze związkiem 1. i określający działanie ∆, gdy daném jest działanie ∇. Na podstawie związku 2. możemy dowieść, że gdy a jest różne od a′, to i ∆(a, b) jest różne od ∆(a′, b′).
    Za określenie działali ∆ i ∇ przyjęliśmy związek 1. i jednowartościowość obu tych działań; stąd wynikło powyższe twierdzenie i związek 2. Oczywista, że gdybyśmy zamiast równania 1. przyjęli za podstawę równania 2., to przyszlibyśmy do równania 1., jako do wyniku tego przyjęcia oraz jednowartościowości obu działań. Można zresztą uczynić i inne założenia, np. przyjąć za określenie działań związek 1. i założyć, że jedno z działań ∆ i ∇ jest jednowartościcciowém i posiada własność, wyrażoną powyższém twierdzeniom; wyniknie stąd związek 2. oraz podobna własność drugiego z działań.