równanie, złagodzone przez quasi: Insubryjscy Gallowie prędko zapalają się do walki i prędko stygną, zapał niknie, jak śnieg pod działaniem słońca: „quam mox caluere pugna, statim in sudorem eunt et levi motu quasi sole laxantur“ (I 20, 1–2), a gdy Hannibal zwrócił się do Kampanii, mogli Rzymianie nieco odetchnąć: „permissum est interim respirare Romanis et quasi ab inferis emergere“ (I 22, 23). Zupełnie analogicznym jest nasz zwrot: movere lacertos et... quasi reddita iuventute revirescere. Na tej podstawie sądzimy, że zdanie „et praeter spem...“ jest dalszem rozwinięciem przenośni movit lacertos, że więc Florus mówi tylko o Trajanie, jako o tym, który na niedługo wlał nowe życie w zbutwiały organizm państwa. Charakteryzują też lepiej tę przejściową fazę rozkwitu perfecta, ‘movit – reviruit’, zachowane w wcale dobrym rękopisie Bamberskim z w. IX., a przemawia za tą zgodą czasów usus autora, jak to w uwadze zaznaczamy[1].
Ale Unger popiera swe zdanie jeszcze trzecim wywodem, objaśniającym słowa Florusa, wplecione w opis walki Rzymu z Latynami, Hernikami, Ekwami i Wolskami w pierwszych latach republiki. W czasie tym zdobyto miejscowości, jak Cora, Verulae, Bovillae, Tibur i Praeneste, poczem (przerywając na pozór tok opowiadania) dodaje autor: idem tunc Faesulae quod Carrhae nuper, idem nemus Aricinum quod Hercynius saltus, Fregellae quod Caesoriacum, Tiberis quod Euphrates (I 5, 8). Unger uważa wspomniane Faesulae za miasto etruskie nad Arnem (dzisiejsze Fiesole) i sadzi, że Florus porównywa dawne granice Rzymu z późniejszemi: podczas wojny z Latynami stanowił Tyber granicę państwa północno-zachodnia, Faesulae było wtedy miastem poza obrębem Rzymu, tak samo Carrhae w Mezopotamii było do niedawna (nuper) poza wschodnią granica imperium, t. j. poza Eufratem. Atoli za czasów Florusa Carrhae jest w posiadaniu rzymskiem. Ponieważ zdobycie i kolonizacyja tego miasta przypada na lata 165 i 166 za M.
- ↑ I 13, 12 mater agnovit et quasi vindicaret exiluit, tum omnia circa quasi hostilia gravi mole permiscuit; I 41, 14 maritimum genus a conspectu longe removit maris et mediterraneis agris obligavit; I 45, 16 respexit Oceanum et quasi hic Romanis orbis non sufficeret alterum cogitavit. Por. I 17, 1=22, 1. I 17, 4= 22, 4. Względem perfectum przy nisi quod o faktach, stanowiących wyjątek, por. Flor. I 14, 1 omnis mox Italia pacem habuit, nisi quod ultro persequi socios hostium placuit. Cicero ad Att. 2, 1, 11 Tusculanum et Pompeianum valde me delectant, nisi quod me aere circumforaneo obruerunt (częściej u Tacyta; por. uwage Heraeusa do Hist. IV 39, 8. Draeger, Hist. Synt. II² §. 382). Naśladuje nasze miejsce Rufus Festus, Breviarium 20 Traianus, qui post Augustum Romanae rei publicae movit lacertos, Armeniam recepit a Parthis. Praesens revirescit, któreby obok movit należało uważać za pr. historicum, pochodzi po prostu od tego, kto mylnie czytał movet zamiast movit.
