czasu pracy, która zachodziłaby w razie dalej trwającego wyłączania małych warsztatów, dołączyłoby się upośledzenie wielkich fabrykantów również pod tym względem, że podaż pracy kobiecej i młodocianej kierowałaby się do warsztatów, oszczędzonych przez ustawę. Wreszcie byłoby to bodźcem do pomnażania liczby warsztatów drobnych, które prawie bez wyjątku najmniej sprzyjają zdrowiu, dobrobytowi, oświacie i ogólnej poprawie bytu ludu“[1].
„Children's Employment Cmmission“ [komisja, wyłoniona w r. 1862 do zbadania sprawy pracy dziecięcej] w konkluzji swego sprawozdania z r. 1866 proponuje, aby rozszerzyć działanie ustawy fabrycznej na przeszło 1.400.000 dzieci, młodocianych i kobiet, z których połowa mniej więcej jest przedmiotem wyzysku w drobnym przemyśle i w chałupnictwie[2]. „Gdyby parlament“, twierdzi ona, „przyjął nasz wniosek w całej rozciągłości, to bez wątpienia tego rodzaju ustawa miałaby wpływ dobroczynny, nietylko na robotników młodocianych i wątłych, którymi się przedewszystkiem zajmuje, lecz również na cały ogół dorosłych robotników, którzy są objęci zakresem jej działania bezpośrednio (kobiety) lub pośrednio (mężczyźni). Ustawa narzuciłaby im regularny i umiarkowany czas pracy; zachowałaby i powiększyłaby zasób ich sił fizycznych, od którego tak bardzo zależy dobrobyt ich własny i całego kraju; ochroniłaby dorastające pokolenie od nadmiernej pracy w wieku młodocianym, powodującej ruinę zdrowia i przedwczesny zanik sił; da-
- ↑ Tamże, str. XXV, n. n. 165 do 167. W sprawie korzyści wielkiej produkcji w porównaniu z karłowatą, patrz „Children’s Employment Commission, 3d report“, str. 13, n. 144, str. 25, n. 121, str. 26, n. 125, str: 27 n. 140 i t. d.
- ↑ Chodzi o rozszerzenie ustawy fabrycznej na następujące gałęzie przemysłu: koronkarstwo, pończosznictwo, wyplatanie ze słomy, rękodzielnictwo odzieżowe ze swemi licznemi odmianami, wyrób sztucznych kwiatów, szewstwo, kapelusznictwo, rękawicznictwo, krawiectwo, całą metalurgję od wielkich pieców do fabryk Igieł i t. d., fabryki papieru, rękodzielnie szkła, rękodzielnie tytoniu, warsztaty wyrobów kauczukowych, fabryki taśm (dla tkactwa), ręczne tkanie dywanów, rękodzielnie parasoli i parasolek, wyrób wrzecion i cewek, drukarstwo, introligatorstwo, handel materjałami piśmiennemi („stationery“ — obejmuje to wyrób pudełek papierowych, kart do gry, farb do papieru i t. d.), powroźnictwo, wyrób przedmiotów ozdobnych z agatu, cegielnie, rękodzielnie wyrobów jedwabnych, stosujące pracę ręczną, warzelnie soli, fabryki świec, fabryki cementu, rafinerje cukru, wyrób sucharów, różne wyroby drzewne i inne roboty mieszane.
