od tej nieznośnej niewoli (mianowicie od uciążliwych dla nich warunków umowy z robotnikami) i, przywołując na pomoc naukę, wnet odzyskali należne sobie prawa, prawa głowy w stosunku do innych części ciała“. O pewnym wynalazku, służącym do krochmalenia osnowy, a wprowadzonym w życie z powodu strajku, Ure mówi co następuje: „Horda niezadowolonych, którzy obwarowali się na dawnych pozycjach podziału pracy i uważali je za niezdobyte, spostrzegła, że jest oskrzydlona, gdyż taktyka mechaniki nowożytnej wytrąciła jej broń z ręki. Musiała zdać się na łaskę i niełaskę“. O wynalazku automatycznej przędzarki mulej owej mówi on co następuje: „Była ona powołana do przywrócenia porządku śród klas przemysłowych... Wynalazek ten potwierdza wyłożoną już przez nas teorję, że gdy kapitał ma naukę na swe rozkazy, zawsze może zmusić do uległości buntowniczą dłoń robotnika“[1].
Chociaż dzieło Ure’a ukazało się w roku 1835, a więc w czasie, gdy system fabryczny był jeszcze stosunkowo mało rozwinięty, to jednak pozostało ono klasycznym wyrazem ducha fabrykanckiego nietylko z powodu jawnego cynizmu, lecz również z powodu naiwności, z jaką Ure wypaplał bezmyślne sprzeczności mózgu kapitalistycznego. Tak naprzykład wyłożywszy „teorję“, że kapitał przy pomocy wziętej na żołd wiedzy „może zawsze zmusić do uległości buntowniczą dłoń robotnika“, oburza się on na to, „iż z pewnej strony oskarżają naukę mechaniki i fizyki o to, że staje się jakoby narzędziem ucisku klas ubogich w ręku despotyzmu bogatych kapitalistów“. Rozpowiedziawszy zaś szeroko i długo, jak znaczne korzyści przynosi robotnikom szybki rozwój maszyn, ostrzega ich, że swą krnąbrnością, strajkami i t. d. przyśpieszają rozwój maszyn. „Tego rodzaju gwałtowne bunty“, twierdzi on, „są dowodem najnędzniejszego zaślepienia — zaślepienia człowieka, który staje się swym własnym katem“. Parę stronic przedtem spotykamy u niego twierdzenie akurat odwrotne: „Gdyby nie było starć gwałtownych i przerw, których powodem są błędne poglądy robotników, to system fabryczny rozwinąłby się jeszcze o wiele szybciej i z o wiele większym pożytkiem dla wszystkich stron zainteresowanych“. Potem znów woła:„ Na szczęście dla ludności bawełnianych okręgów Wielkiej Brytanji ulepszenia mechaniki
- ↑ Ure: „Philosophy of manufacture“, str. 368—370.
