Strona:PL Luís de Camões - Luzyady.djvu/104

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
Objaśnienia do pieśni trzeciéj.


(oktawa 1). Apollo pod imieniem Peana był czczony jako Bóg lekarzy i sztuki lekarskiéj. Orfeusz był jego synem urodzonym z Kaliopy muzy bohaterskich pieśni.
(ok. 7). „Co z gór Ryfejskich wycieka podnóża“. — Według podań greckich góry na północy Europy, za któremi leżał szczęśliwy kraj Hiperborejów.
(ok. 7). Zatoka Meotyjska — morze Azowskie.
(ok. 8). „Góry Hiperborejskie — góry leżące na północ Europy.
(ok. 11). Tanais — Don.
(ok. 11). „Hercyńskie stoki — Hercyński las — Hercinia silva — tak zwano niegdyś góry porosłe lasem leżące w Giermanii.
(ok, 12). Istr — Dunaj.
(ok. 13). Aksus — dziś Vardari — rzeka wpadająca do zatoki Salonickiéj.
(ok. 14). Gród Antenora — Padwa.
(ok. 16). Pirene — córka Bebryksa, króla téj części Hiszpanii, która graniczy z Francyą, była uwiedzioną przez Herkulesa. Uciekając przed gniewem ojcowskim schroniła się w góry i została tam pożartą przez dzikie zwierzęta. Herkules pochował jéj szczątki na górze. Stąd nazwa gór Pirenejskich. Kosztowne miny w nich zawarte dały początek podaniu, iż złoto i srebro płynęło z nich potokami. Dyodor Sycylijski pojął to dosłownie i utrzymuje, że gdy pewnego razu pastuszkowie zapuścili ogień w ogromne lasy pokrywające góry, metale ukryte w łonie ziemi, stopiły się i wytrysły potokami na powierzchnię.
(ok. 19). Partenopa — Syrena, która z rozpaczy, iż nie może czarem swego głosu zatrzymać Ulisesa — śmierć sobie zadała. Mieszkańcy nadbrzeżni pochowali ją i miastu wzniesionemu w tém miejscu nadali jéj imię: Dziś — to Neapol.
(ok. 21). Luz — Luzus — postać bajeczna, syn czy téż towarzysz Bachusa; od niego mają pochodzić Luzytanie.
(ok. 22). Wiryat.
(ok. 25). Długi czas historycy sprzeczali się o pochodzenie hrabiego Henryka. Kronika królów portugalskich pisana przez Galvâo, za którą poszedł Camoens, czyni go synem króla węgierskiego niewymienionego z imienia. Niektórzy uczeni sądzili, iż był nim Stefan I-szy. Inni twierdzili, iż Henryk pochodził z domu Lotaryńskiego, Camoens w pieśni 8-méj wspomina o tém podaniu. Wszystkie te zdania upadły wobec rękopismu, który Piotr Pilhon znalazł w opactwie Fleury i wydał we Frankfurcie. Manuskrypt ten dowodzi, iż królowie portugalscy pochodzą w linii prostéj z domu francuskiego. Robert ś., syn Hugona Capet’a, miał dwóch synów: Henryka I króla francuskiego