wego. Toksyczny cukromocz jest więc skutkiem zatrucia jadami działającemi albo na proces utleniania, w znaczeniu obniżania go, (np. czad, trucizny w rodzaju kurary) albo na nerki, jak florydzyna, glikozyd zawarty w korzeniu jabłoni i gruszy. Ciekawe jest, że zupełny brak cukru we krwi wskutek obecności nadmiaru produktu wewnętrznej sekrecji trzustki, t. zw. insuliny, wywołuje również zjawiska ostrego zatrucia, napady drgawek, wreszcie — śmierć.
Przemiana purinowa jest miarą stopnia rozkładu jąder komórkowych w ustroju. U człowieka, skutkiem wahań przemiany purinowej jest zmienna zawartość kwasu moczowego w moczu, jak również stan chorobliwy, tak zwany artretyzm. Z punktu widzenia specjalnie toksykologicznego, stan ten nie przedstawia nic osobliwie ciekawego, zwrócimy tu więc tylko uwagę na fakt, że w przewlekłem zatruciu ołowiem zauważono pewien stopień artretyzmu toksycznego.
Źródła trucizn są bardzo liczne stosownie do sposobu powstawania zatruć. Zasadą podziału ich jest przeciwstawienie zatruć pochodzenia zewnętrznego, gdy trucizna znajduje się w gotowym stanie w środowisku otaczającem, zatruciom pochodzenia wewnętrznego, gdy źródłem trucizn są procesy tworzące się w samym ustroju. Do ostatnich należą:
1) procesy fermentacji w kanale trawiennym, mianowicie rozkład pewnych materiałów spożywczych pod wpływem działalności odpowiednich drobnoustrojów. Ponieważ zawartość kanału trawiennego nie jest częścią żywego organizmu, zatrucia takie w istocie należą raczej do zatruć pochodzenia zewnętrznego.
2) Zatrucia tworzące podstawę chorób zakaźnych, w których źródłem trucizn jest działalność obcych komórek pasorzytujących we krwi albo tkankach.
3) Tak zwane samozatrucia — skutki ilościowych albo nawet jakościowych uchybień w przemianie materji i czynności narządów wydzielania zewnętrznego i przedewszystkiem wewnętrznego.
