Strona:PL Lindeman-Toksykologja chemicznych środków bojowych.djvu/024

— 18 —

na przemianę węglowodanów; 6) środki działające na przemianę purinową.
 Ponieważ przemiana materii jest jedynem żródłem powstawania ciepła w ciele, temperatura ciała jest też w pewnym stopniu zależną od działania tych trucizn. Przy normalnej jednak czynności układu nerwowego regulacja temperatury jest tak ścisła, że znaczniejsze nawet podniesienie lub obniżenie ilości wyprodukowanego ciepła nie jest w stanie zmienić temperatury ciała. Dlatego chwiejność temperatury jest zwykle wskazaniem uszkodzenia układu nerwowego.
 Co do przykładów trucizn przemiany materii to acidoza jest skutkiem zatrucia wszystkiemi środkami, które same są kwasami, lub dają podczas rozkładu kwaśne związki. Do ostatnich należy znaczna część środków bojowych, jak naprzykład: fosgen, pality, sulvinity i t. p. Treść acidozy polega na obniżeniu zawartości jonów OH i wskutek tego mniejszej zawartości CO₂ we krwi w stanie węglanów i obecności ciał tak zwanych acetonowych (kwas oksymasłowy, acetooctowy i aceton). W moczu wzrasta w dużym stopniu zawartość amoniaku, kosztem mocznika.
 Obniżenia stopnia przemiany materji wywołuje chinina, jej podniesienia zaś — jodotyrina, związek wytwarzany przez gruczoł tarczowy, wskutek tego wszystkie trucizny działające na ten gruczoł, np. jodki, dają takież same wyniki. Możliwem jest też, że podobne działanie posiada iperyt.
 Toksyczny rozkład białka, który cechują niedostateczny stopień utlenienia oraz wydzielanie z moczem obfitej ilości pośrednich produktów przemiany materji, jest skutkiem zatrucia fosforem, arsenem, antymonem, selenem i niektóremi środkami organicznemi (np. niektóre olejki eterowe).
 Nieprawidłowa przemiana węglowodanów, której skutkiem bywa cukromocz, jest dość pospolitem zjawiskiem, towarzyszącem wielu zatruciom. Cukromocz jest zależny albo od obecności we krwi nadmiaru cukru gronowego (powyżej od 0.1%) albo od specjalnych zmian własności nerek (obniżenia stopnia ich przepuszczalności). Pierwszego rodzaju zmiany zależą od dostarczania drogą pokarmową w dużej ilości łatwo rozpuszczalnych węglowodanów, albo też od niezdolności organizmu do zużytkowania tych węglowodanów, lub przetwarzania ich w glikogen. Niezdolność tego rodzaju pochodzi z nieprawidłowej czynności nadnercza, a przedewszystkiem trzustki, jak również z nieprawidłowego krwioobiegu wątroby, wskutek uszkodzeń odpowiednich części układu nerwo-