życia. Ważne jest także bardzo, że czasami zagląda na pole słowiańszczyzny; tak wiele sobie robimy nadziei po historji księstw naddunajskich Kogalniczana, które teraz przerobił na polskie [1]).
Z prowincjonalnych badaczy odznaczył się najwięcéj ksiądz Józef Gacki, ex-pijar, dzisiaj proboszcz w Jedlnéj w biskupstwie sandomirskiém. Postanowił opisać pod względem historycznym kościoły w swojéj dyecezji i gorliwą pracą coraz liczniejsze daje dowody usiłowań zacnych dla dobra nauki ojczystéj. Jeden i drugi kapłan tu i owdzie naśladuje przykład jego. Skład główny tego materjału, jakim naukę zbogaca Gacki i jego naśladowcy, jest w Pamiętniku religijno-moralnym [2]).
304. W historji powszechnéj nigdy nie mieliśmy i nie mamy dzisiaj owoców własnéj, samodzielnéj pracy. To co było i jest, nie wychodzi po za kres dzieł elementarnych. Jeden Jan Szwajnic napisał dzieje narodu i państwa rzymskiego; pisarz to uczony, ale nie dał sobie rady z krytyką historyczną i raz idzie za Niebuhrem, drugi raz sam własny sąd daje o rzeczach [3]). Jednocześnie prawie Romuald, Świerzbieński pisał o cywilizacji rzymskiéj rzeczy piękne, ale niebuhrowskie. Tomasz Dziekoński dał nam dzieje Francji, Anglji i Hiszpanji w obszerniejszym nieco zakresie, przerobiwszy najlepsze
- ↑ L. Rogalski wydał wspomniane „dzieje księstw naddunajskich“ w roku 1861 (2 tomy). Potém wydał jeszcze krótką „Historję polską“ i dwutomowa „historję literatury polskiéj“. Jak pierwsza była słabą kompilacją, tak druga nie posiada żadnéj wartości. Rogalski nie chciał się utrzymać na polu kompilacji dzieł zagranicznych, do czego miał stosowne zdolności i czém się dobrze zasłużył literaturze, a przerzucił się na pole niestosowne, które go doprowadziło aż do takich wydawnictw, jak „Świat duchów“. Rogalski urodzony w Wilnie dnia 7 stycznia 1806.roku, był nauczycielem i sekretarzem rady wychowania w Królestwie Polskiem.Przyp. wyd.
- ↑ Kiedy „Pamiętnik religijno-moralny“ przestał wychodzić, ksiądz Gacki ogłaszał swoje prace w osobnych wydaniach. Tak w roku 1872 wydał: „Benedyktyński klasztor w Sieciechowie“, w roku 1874 „Jedlnię“ i t. d. Pisał także o „rodzinie Jana Kochanowskiego“ (1869 roku). Ksiądz Gacki urodzony w roku 1805 w Pensach w augustowskiem, umarł w roku 1876 w Jedlnéj.Przyp. wyd.
- ↑ J. Szwajnic, urodzony w roku 1795, umarł koło roku 1870 w Warszawie. Członek komitetu egzaminacyjnego, profesor kursów prawnych. „Historję narodu i państwa rzymskiego“ wydał w 3 tomach w roku 1845—1847.Przyp. wyd.
